جعفر میرکتولی - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه گلستان
زهره حمیدی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته جخرافیا و برنامه ریزی شهری

وقف با انگیزه کاری و دگر اندیشی سابقه طولانی در تاریخ بشر داشته است. از سویی وقف به عنوان بارزترین مصداق احسان،تعاون و عمل صالح منشآ خدمات علمی –فرهنگی ،اجتماعی و اقتصادی در جامعه است.آنچه اهمیت بررسی موضوع وقف را مطرح کرده است ،شرایط خاص استفاده ،مالکیت و سرمایه گذاری این نوع از املاک و اراضی شهری می باشد.روش تحقیق توصیفی –تحلیلی می باشد. رشد سریع جمعیت خصوصاً شهرنشینی در کشورهای روبه رشد و مسائل ناشی از ضرورت انطباق بافت کالبدی شهرها با روند فزاینده کمی و کیفی نظام های شهری موجب افزایش تقاضا برای اراضی قابل ساخت و ساز در شهرها گردیده است. این در حالی است که عرضه زمین در این شهرها تحت تأثیر عوامل گوناگونی نظیر بورس بازی زمین ، نارسایی خدمات زیر بنایی، مسائل ناشی از وراثت ،موانع حقوقی و قانونی در ثبت و صدور اسناد مالکیت محدودیتهای ناشی از ضوایط و مقررات شهرسازی ، وجود عوارض طبیعی با کندی صورت گرفته است.نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که قیمت پایین اراضی وقفی می تواند به عنوان یک عامل مثبت و بسیار مهم در ایجاد تعادل و کنترل زمین های شهری باشد. لذا فرهنگ سازی در بین جامعه در جهت عدم محدودیت و استفاده از اراضی وقفی نسبت به غیر وقفی ،ایجاد شرایط سهل اداری در جهت تغییر کاربری و انتقال سند خصوصا در رابطه با کاربریهای مسکونی ،نظارت درست اداره اوقاف نسبت به اراضی وقفی بلا استفاده می تواندنتایج مثبتی را از وجود اراضی وقفی در بدنه شهر بدهد و از روند صعودی قیمتها جلوگیری کند و تعادل را در عرضه و تقاضازمین شهری ایجادکند وچهره کالبدی مناسبی را برای شهرها ایجاد کند

وقف-بازار زمین ومسکن – بهره وری - توسعه کالبدی