محمدرضا بفروزفر - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، کرج، ایران
داود حبیبی - استادیارگروه زراعت، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، کرج، ایران
احمد اصغرزاده - استادیار موسسه تحقیقات خاک و آب، کرج، ایران
مسعود مشهدی اکبربوجار - دانشیار گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت معلم، کرج، ایران

پژوهش حاضر با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک تصادفی با دوازده تیمار و چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج انجام گرفت.تیمار ها شامل: باکتریهای محرک رشد (تلفیح و عدم تلفیح)، و ورمی کمپوست( با 5ton/ha وعدم کاربرد)و اسید هیومیک ( عدم کاربرد، کاربرد بصورت بذر مال و کاربرد بصورت اسپری) به اجرا در آمد. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که باکتری محرک رشد گیاه و ورمی کمپوست در کلیه صفات اندازه گیری شده به جز درصد اسانس نسبت به شاهد تاثیر معین داشته است. بین روش های کاربرد اسید هیومیک در صفات اندازه گیریشده به جز عملکرد تر نیز تفاوت آمار معنی دار مشاهده شد. بیشترین عملکرد تر وخشک و عملکرد اسانس درکاربرد همرمان ورمی کمپوست و با باکتری محرک رشد گیاه شده و عملکرد اسانس و ارتفاع گیاه در کاربرد همزمان باکتری محرک رشد گیاه و کاربرد اسید هیومیک (چه بصورت بذرمال و چه اسپری)مشاهده شد

ریحان، ورمی کمپوست، باکتری محرک رشد، هیومیک اسید، اسانس