بهمن معصومی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست(آب و فاضلاب)دانشگاه آزاد بندرعباس
فاطمه فروتن - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست(آب و فاضلاب)دانشگاه آزاد اسلامی واحد استهبان

مصرف بیش از حد نهاده هایی همچون سموم و کودهای شیمیایی در تولید محصولات کشاورزی منجر به افزایش میزان پسماندها در بخش کشاورزی میگردد ،که با توجه به اثرات وارده بر محیط زیست کشور و کیفیت محصولات کشاورز ی نیازمند اتخاذراهکارها و روشهای مدیریتی می باشد. ورمی کمپوست راهی مطمئن در حفظ محیط زیست روستایی و از راهکارهای برون رفت از چالشهای مدیریت پسماندهای کشاورزی و خانگی در روستاهاست.با توجه به رشد روزافزون جمعیت و اینکه منابع انرژی زیرزمینی با سرعت فوق العاده ای مصرف می شوند نسل فعلی وظیفه دارد به آن دسته از منابع انرژی که تجدید پذیر بوده و دارایعمر و پتانسیل زیادی هستند روی آورده و دانش خود را برای بهره برداری از آنها گسترش دهد. سموم و پسماندهای کشاورزی خطرناک ترین آلوده کننده های آب و خاک هستند که تا سالها در محیط باقی می مانند و صدمات جبران ناپذیری به محیط زیست وارد می کنند. اتخاذ روشهای مناسب مدیریتی و اشاعه روشهای عملی مدیریت پسماند و پساب در کشاورزی گامی مهمدر راستای نیل به اهداف توسعه پایدار میباشد. امروزه راهکارهای مدیریتی همچون تولید کودهای کمپوست و ورمی کمپوست از پسماندهای تولید شده در جوامع روستایی مورد توجه قرار گرفته است ،که این امر می تواند بر توسعه پایدار و امنیت غذایی کشورتاثیر گذار باشد .هدف کلی دراین مقاله، شناسایی پسماند های کشاورزی،کمپوست ،عوامل موثر در تولید کموپستو کمپوستکرمی ،انواع روشهای تولید کمپوست ،پسماند های مورد استفاده برای تهیه کمپوست ،مزایای ورمی کمپوست و فرایند های تهیه کمپوست می باشد

پسماند،کمپوست ،ورمی کمپوست ،پسماندهای کشاورزی ، مدیریت