سعید سلیم پور - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد، دزفول
کاظم خاوازی - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات خاک و آب
کامران میرزاشاهی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد، دزفول

در ایران سالیانه بخش عمده ای از کودهای سوپر فسفات مصرفی ازکشورهای خارجی تامین می شود . استفاده از خاک فسفات با درصد فسفر پایین جهت تولید کودهای فسفاته قیمت کود را در طی سالهای آینده افزایش خواهد داد لذا بررسیهای در امکان مصرف مستقیم این ماده برای محصولات زراعی وباغی صورت گرفته است . نتایج تحقیقات درخاکهای اسیدی برای استفاده ازخاک فسفات درکشتهای ذرت – گندم با کرتهای دائم نشان داد که چنانچه خاک فسفات در سال اول و یک جا بکار برده شود نسبت به کود سوپر فسفات برتری دارد بدلیل اینکه اثرات باقیمانده آن بیشتر می باشد این نتیجه توسط سایر محققین برای محصولات مختلف در مناطق دیگر نیز به اثبات رسیده است نتایج گلخانه ای و مزرعه ای بسیاری نشان داده است که استفاده مستقیم از آپاتیت به عنوان جایگزینی برای کودهای فسفاته چندان مناسب نبوده وکارآیی لازم را ندارد این مسئله بخصوص در خاکهای با pH بالا مشهود اســت . استفــاده ازمــواد اسیــدزا ( گوگرد،اسیدسولفوریک و … ) ویــا همــراه کــردن خــاک فســفات بــا میکروارگانیسم هایی که توانایی تولید برخی از اسیدها را دارا می باشند با افزایش فسفر قابل جذب سبب افزایش کارآیی آن شده وتفکر استفاده ازخاک فسفات به عنوان یــک کــودرا قوت می بخشد [.10] ازخاک فسفات استفادهٌ توام با مواد همراه در شرایط مزرعه ای درکرتهای دائم ( سه ساله ) درالگوی کشت کلزا - گندم - چغندر قند تا بحال در ایران انجام نشده است .