میقات حبیبیان - استادیار، دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران

یکی از مشکلات دست اندرکاران و متولیان ایمنی راههای برون شهری، ارتقای سطح ایمنی جاده ها در شرایط فقدان اطلاعات و یا دقیق نبودن آمار تصادفات جاده ای است. این مساله بویژه در تع یین اولویت تخصیصبودجه ارتقای سطح ایمنی به نقاط مختلف یک جاده یا شبکه جاده ای به چشم می خورد. هر چند در برخی مطالعات، میزان خطرآفرینی نسبی برخی معیارهای ایمنی از دیدگاه کلان مورد بررسی قرار گرفته است،لزوم یک نگرش ناهمفزون برای شناسایی نقش تمامی اجزای راه به چشم می خورد تا بتوان میزان خطرآفرینی نقاط مختلف جاده را در شرایط فقدان آمار تصادفات نیز محاسبه کرد. در این مقاله با استفاده از یک رویکردناهمفزون نقش 47 عامل از اجزای راه دو خطه دو طرفه بین شهری در میزان خطرآفرینی آن به دست آمده است. به این منظور با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در تحلیل میزان خطرآفرینی هر یک از محدوده های جاده، نقش هر یک از این اجزا و عوامل تشکیل دهنده آنها در احتمال بروز حادثه برای وسایل نقلیه محاسبه شده است. تحلیل پرسشنامه هایی که توسط متخصصین ایمنی جاده ای تکمیل شده، نشان می دهد که محدود ههای شامل کاربریهای حاشیه راه و پارکینگهای بین راهی، پلها، دسترسیها و تقاطعات، تونلها، قوسها و محدوده مسیر مستقیم، به ترتیب بیشترین نقش در بروز تصادفات جاده ای را برعهده دارند. این مطالعه نشان می دهد که از بین عوامل مورد بررسی، 12 عامل مهم تر، در بروز حوادث جاده ای در مجموع50 درصد از احتمال بروز حادثه را تشکیل م یدهند

ایمنی، راه دوخطه دو طرفه، اجزای جاده، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، خطر