محمدنبی داورپناه - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی حفاری و بهره برداری نفت- دانشگاه آزاد اسلامی واحد امیدیه
خلیل شهبازی - دکترای مهندسی نفت و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعت نفت

برای حل مشکلات حفاری در لایه های شیلی، از سیالات حفاری پایه روغنی استفاده می شود. این سیالات علاوه بر خاصیت پایدارسازی مناسب، مزایای دیگری همچون روانکاری، پایداری حرارتی و جلوگیری از چسبندگی را نیز دارا می باشند. در حقیقت اینخصوصیات در طراحی سیالات پایه آبی بازدارنده جدید به عنوان هدف در نظر گرفته می شوند. امروزه استفاده از این نوع سیالات به دلیلهزینه بالا، مشکلات زیست محیطی، مشکلات مربوط به دفع پسماند و مسائل مربوط به سلامتی و ایمنی با محدودیت هایی روبرو شده است. لذا سیال حفاری پایه آبی که شبیه به یک گل روغنی عمل کند به عنوان هدف نهایی در صنعت حفاری به حساب می آید. بطور کلی، پایدارسازی شیل و روانکاری مناسب، به عنوان دو شاخص مهم جهت ارزیابی چگونگی عملکرد یک سیال حفاری پایه آبی مناسب به شمار می آیند. در واقع، هنگامی که شیل در معرض سیال حفاری پایه آبی معمولی قرار می گیرد، تمایل به جذب سریع آب از سیال حفاری را داشته که نتیجه ی آن، پدیده متورم یا پراکندگی شیل می باشد. که در نهایت این پدیده ها، گلی شدن مته،)Bit ballingعدم انسجام کنده ها، گشاد شدگی چاه، تنش پیچشی و کششی زیاد و گیر لوله هارا منجر خواهند شد. به منظور جلوگیری از مشکلات یاد شده مواد شیمیایی متعددی به کار گرفته می شوند. سیستم گلایکول و پلی گلایکول در ترکیب باKCl و یکKCl پلیمر در میدان نفتی به کار گرفته شد که نتایج موفقیت آمیزی را به همراه داشت و در شرایط خاصی که آزمایش ها بر روی مغزه ها نشان از جواب مثبت بر روی شیل ها داشته باشند، می توان از آنها استفاده کرد. در این مقاله به معرفی گل گلایکولی به عنوان یک جایگزین مناسب، برای سیالات پایه روغنی می پردازیم.

سیال حفاری گلایکولی، تورم شیل ها، دمای ابری شدن