غلامرضا خلیل زاده - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، ارومیه
هوشنگ پاشاپور - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، ارومیه
مظفر روستائی - موسسه تحقیقات کشاورزی دیم، مراغه
بایرام حسینی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، ارومیه

به منظور بررسی سازگاری و پایداری عملکرد دانه ارقام و لاینهای پیشرفته گندم نان در مناطق سردسیر و معتدل دیم کشور آزمایشی با شرکت 14 لاین به همراه دو رقم شاهد آذر 2 و سرداری در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار به مدت سه سال زراعی (89-1386) در 6 ایستگاه تحقیقاتی سردسیرو معتدل دیم مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه مرکب سالیانه برای هر منطقه و نیز تجزیه مرکب برای کلیه مناطق در سالهای مختلف بعد از تست آزمون یکنواختی واریانس های اشتباهات آزمایشی انجام و با توجه به معنی دار بودن اثر متقابل ژنوتیپ در سال از تجزیه پایداری برای تشخیص لاینهای پایدار استفاده گردید. براساس نتایج حاصل از بررسیها لاینهای شماره 7 (YUMAI13/5/NAI60/3/14.53/ODIN//CI13441)؛ 4 (61/3F35.70/MO73//1D13.1/MLT91-142) و (CIMMYT82-126)9 با تیپ رشد زمستانه به ترتیب با 2177، 2078 و 2096 کیلوگرم در هکتار جز لاینهای پرمحصول انتخاب شدند، در شرایط مشابه متوسط عملکرد دانه شاهدهای سرداری و آذر 2 به ترتیب 1907 و 2076 کیلوگرم در هکتار بودند. همچنین نتایج تجزیه پایداری به روش رتبه نیز نشان داد که لاینهای شماره 2، 7، 6، 8، 10 و 11 از سازگاری خوبی در مقایسه با شاهد ها برخوردارند. در مجموع لاین های شماره 4، 7 و 9 با توجه به سایر ویژگیهای مناسب زراعی در ژنوتیپ های مذکور مانند تحمل به سرما، خشکی ، بیماریها و کیفیفت خوب نانوایی و متوسط عملکرد دانه بیشتر برای آزمایشات آنفارمو ترویجی معرفی و انتخاب گردیدند.

پایداری، گندم دیم، سازگاری، عملکرد دانه