ساغر چارخرلو - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی علوم خاک دانشگاه ارومیه
شهرام منافی - استادیار گروه مهندسی علوم خاک دانشگاه ارومیه

میکرومورفولوژی خاک علمی است که اجزا و عوارض خاک را در شرایط طبیعی و دست نخورده مطالعه میکند. لذا میتوان ازمیکرومورفولوژی به نحو موثری برای بررسی حفرات و منافذ خاک که در صحرا و با چشم غیر مسلح امکان پذیر نیست، استفادهکرد. در تحقیق حاضر، جهت بررسی میکرومورفولوژیکی منافذ برخی از خاکهای شور-سدیمی اراضی غرب دریاچه ارومیه،مقاطع نازک از 4 پروفیل تهیه شده و به کمک میکروسکوپ پولاریزان مورد مطالعه قرار گرفتند. بررسی مقاطع نازک نشان داد اغلب خاکهای مورد مطالعه فاقد ساختمان میکروسکوپی (apedal) هستند و منافذ آنها عمدتا از نوع کانال، ووگ و پلانار می باشد. اندازه منافذ کانالی در محدوده 20μm-3/48mm، منافذ ووگی 15μm-2/64mm، و منافذ پلانار μm 54-8 و فراوانی آنها به ترتیب 35-45%، 45-50% و 25-5% بدست آمدند. بر اساس نتایج حاصله، احتمالا منافذ ووگی در اثر تجمع و اتصال ذرات رس و آهک تشکیل شدهاند. درحالیکه منافذ کانالی در این خاکها دارای منشا زیستی بوده و تجزیه بقایای ریشه گیاهان و جانوران خاک عامل ایجاد این منافذ هستند. حفرات پلانار نیز بیشتر در اثر انبساط و انقباض در طی فرآیندهایخشک و مرطوب شدن در خاک ایجاد شده اند.

منافذ ووگی، منافذ کانالی، منافذ پلانار، خاکهای شور و سدیمی، میکرومورفولوژی