مهدی زهراوی - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
حسین عظیمی مطعم - موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور

بیماری سفیدک پوری یکی از بیماری های مهم در گندم است. ژرم پلاسم گندم از منابع ژنتیکی ارزشمند برایمقاومت به تنش های زیستی از جمله بیماری سفیدک پودری به شمار می رود. در این تحقیق، تعداد 167 نمونه ژنتیکی گندماز کلکسیون گندم نان بانک ژن گیاهی ملی توسط چهار جدایه عامل بیماری (دو جدایه از مازندران و دو جدایه از مغان) موردارزیابی قرار گرفت. جدایه ها از نواحی آلودگی جمع آوری و در گلخانه تکثیر و خالص شدند. نمونه های ژنتیکی در قالب طرحبلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه، کشت و با هر جدایه بطور جداگانه تلقیح شدند. واکنش مقاومت بصورت تیپآلودگی بر اساس مقیاس صفر تا 4 اندازه گیری شد. نتایج آماره های توصیفی نشان دهنده کوچکترین میانگین تیپ آلودگی1/48 ) در برابر جدایه مغان 2 بود، لذا توان بیماری زایی این جدایه بالاتر از سه جدایه دیگر برآورد شد. تجزیه به مؤلفه های )اصلی و نمودار بای پلات دو مؤلفه اصلی اول، چهار جدایه مورد بررسی را بخوبی از یکدیگر تفکیک نمود که نشان دهنده افتراقمناسب آنها جهت ارزیابی مقاومت بود. تعداد 27 نمونه ژنتیکی در برابر هر چهار جدایه مقاومت نشان دادند. نمونه های ژنتیکی با استفاده از تجزیه خوشه ای به روش K means، در پنج گروه متمایز گردیدند و گروه سوم با کوچکترین میانگین تیپ آلودگی، مشتمل بر 13 نمونه ژنتیکی، به عنوان مقاوم ترین گروه شناسایی گردید.

گندم، سفیدک پودری، مقاومت، ژرم پلاسم، تجزیه به مؤلفه های اصلی