علیرضا عیوضی - استادیار پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی
یعقوب حبیب زاده - دکترای زراعت، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
محمد رضائی - استادیار پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی

به منظور بررسی صفات کمی ژنوتیپ های ماش، آزمایشی در تابستان سال 1390 در شهرستان ارومیه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در جهار تکرار انجام شد. در این آزمایش چهار ژنوتیپ پرتو، VC-1973A, NM92 و 32-62-1 مورد ارزیابی قرار گرفتند. در مرحله رسیدگی فیزیولوژیکی عملکرد، اجزاء عملکرد، وزن خشک برگ و ساقه بدست آمد. بر اساس نتایج این بررسی، چون ژنوتیپ پرتو بالاترین عملکرد دانه (1912 کیلوگرم در هکتار) را تولید کرد و از لحاظ طول غلاف، تعدد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته و تعداد شاخه فرعی نسبت به سه ژنوتیپ دیگر برتری داشت بنابراین مناسب ترین ژنوتیپ شناخته شد. ژنوتیپ VC-1973A پائین ترین عملکرد دانه (781 کیلوگرم در هکتار) را تولید کرد. کلیه صفات اندازه گیری شده (عملکرد بیولوژیک، وزن خشک برگ، شاخص برداشت، تعداد غلاف در بوته، وزن هزار دانه، طول غلاف، تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته، طول ریشه، تعداد شاخه فرعی، فاصله پائین ترین غلاف و ارتفاع بوته) در ژنوتیپ های مورد بررسی از لحاظ آماری معنی دار گردیدند. مطالعات مربوط به همبستگی عملکرد و اجزاء عملکرد و صفات اندازه گیری شده نشان داد که بالاترین همبستگی مثبت و معنی دار بین عملکرد دانه با تعداد دانه و غلاف های هر بوته (به ترتیب با r=95 و r=89) وجود داشت.

ماش، ژنوتیپ، عملکرد، اجزا، عملکرد، همبستگی