وحید اکبری پابندی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه
علیرضا پیرزاد - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
جلال جلیلیان - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه

به منظور بررسی تأثیر مصرف ژئولیت طبیعی بر مقاومت به تنش خشکی و تأثیر آن بر روی عملکرد و اجزای عملکرد گیاه ماش سبز آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 20 تیمار و 3 تکرار بصورت گلدانی و جمعاً در 60 گلدان انجام شد. در این آزمایش مقادیر ژئولیت در 4 سطح (صفر، 10، 20، 30 تن در هکتار) و تنش خشکی در 5 سطح (1-عدم قطع آبیاری، 2-قطع آبیاری در شروع گلدهی، 3-قطع آبیاری درگلدهی، 4-قطع آبیاری در شروع تشکیل غلاف، 5-قطع آبیاری هنگام پر شدن دانه) در نظر گرفته شد. در طول اجرای آزمایش صفات عملکرد دانه، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، طول غلاف، و وزن هزار دانه اندازه گیری شد. نتایج بدست آمده نشان داد که مصرف ژئولیت بر تعداد دانه در غلاف اثر معنی دار نداشت ولی تأثیر آن روی سایر صفات در سطح یک درصد معنی دار بود. اثر تنش خشکی روی تمامی صفات اندازه گیری شده اثر معنی د ار داشت. اثر متقابل ژئولیت و سطوح مختلف قطع آبیاری بر 2 عامل تعداد دانه در غلاف و طول غلاف معنی دار نبود در حالی که روی عملکرد دانه، تعداد غلاف در بوته و وزن هزار دانه اثر معنی دار داشت. بیشترین عملکرد دانه 4492.1 کیلوگرم در هکتار و وزن ه زار دانه 70.1 گرم از کاربرد 20 تن ژئولیت در هکتار و عدم قطع آبیاری به دست آمدند. در کلیه سطوح آبیاری، کاربرد ژئولیت عملکرد دانه را نسبت به شاهد (بدون ژئولیت) به طور معنی دار افزایش داد.

ماش سبز، ژئولیت، تنش خشکی، عملکرد دانه، اجزای عملکرد