تنوع فنوتیپی خواب بذر در اکوتیپ های جو وحشی Hordeum spontaneum بومی اقلیم های مختلف ایران

خواب بذر نقش اساسی در سازگاری اکولوژیکی گونه های وحشی دارد. جو وحشی (Hordeum spontaneum) دارای ویژگی خواب بذر برای سازگاری با محیط های پرتنش نظیر گرمای طولانی مدت، تابستان های خشک با بارندگی اندک می باشد. تحقیقات نشان داده است که میزان خ واب بذر، با صفات پایه مادری و شرایط محیطی حاکم بر آن همبستگی نشان می دهد. هدف اصلی این آزمون، مطالعه تنوع فنوتیپی خواب بذر در اکوتیپ های مختلف Hordeum spontaneum و ارتباط آن با صفات مورفولوژیک گیاه مادری می باشد. در این آزمایش تعداد 188 اکوتیپ جو وحشی Hordeum spontaneum از کلکسیون جو بانک ژن گیاهی ملی ایران (NPGBI) که از مناطق جغرافیایی مختلف ایران از جمله مناطق خشک و کویری و مناطق معتدل جمع آوری شده اند، م ورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات مورد بررسی شامل 16 صفت مورفولوژیک شامل صفت روز تا ظهرو اولین سنبله، روز تا گلدهی، روز تا رسیدن فیزیولوژیکی، ارتفاع بوته، رنگ قاعده ساقه، رنگ گلوم، رنگ لما، رنگ کره های ساقه، رنگ گوشوارک، سطح برگ پرچم، سطح ویژه برگ پرچم، رنگ ریشک، رنگ دانه، تعداد سنبلچه در سنبله، طول سنبله و وزن صددانه می شد که در مزرعه و یا در آزمایشگاه اندازه گیری شدند. پس از برداشت و 6 ماه نگهداری بذور دردمای 5 درجه سانتیگراد، میزان خ واب در اکوتیپ ها بررسی گردید. ارزیابی خواب بذر در اکوتیپ های بومی اقلیم های مخلف نشان داد که میزان خواب بذر در اکوتیپ های مناطق بیابانی به طرز معنی داری بالاتر از اکوتیپ های مناطق مدیترانه ای و بویژه مناطق استپی سرد می باشد. همچنین همبستگی خواب بذر با برخی از صفات کیفی معنی دار شد، از جمله این صفات، صفت رنگ گلوم، رنگ دانه و رنگ ریشک می باشند. در این بررسی میزان خواب بذر در اکوتیپ هایی که د ارای رنگ دانه، رنگ گلوم و رنگ ریشک تیره تر می باشند، بیشتر بود.

Keywords:

اکوتیپ , جو وحشی , خواب بذر