رضا شهبازیان - دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری دانشگاه منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس
رضا عرفانزاده - استادیار گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس
حسن زالی - دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه ساری

مدیریت آگاهانه پوشش گیاهی نیاز به اطلاعات دقیقی از وضعیت تنوع و غنای گونه ای بانک بذر خاک دارد. بانک بذر خاک سرمایه ژنتیکی پوشش گیاهی در هر منطقه است و نقش مهمی در احیای تنوع گیاهی مناطق تخریب شده بازی می کند. مراتع کوهستانی واز در استان مازندران واقع شده و گیاهان بوته ای به صورت توده ای در آن باقی مانده اند. در این تحقیق، نمونه برداری از بانک بذر خاک برای بررسی غنای گونه ای در داخل و خارج توده های بوته ای در فصل رکود رشد پوشش گیاهی د ر دو عمق (5-0 و 10-5) سانتیمتری خاک انجام گرفت. سپس نمونه های بانک بذر خ اک به مدت شش ماه در گلخانه کشت گردید. نتایج حاصل از داده های به دست آمده در گلخانه از توزیع نرمال پیروی نکرده و لذا جهت تجزیه و تحلیل آماری از آزمون ویلکاکسون استفاده شد. نتایج این بررسی نشان داد که 43 گونه در بانک بذر داخل خاک توده ها و 33 گونه در خارج بانک بذر توده های بوته ای جوانه زدند که گویای افزایش غنای گونه ای بانک بذر خاک در داخل توده های بوته ای می باشد. بیشترین غنای گونه ای بانک بذر خاک در اولین عمق نمونه برداری (5-0 سانتیمتری) رخ داده است. همچنین اختلاف معنی داری بین غنای گونه ای بانک بذر خاک دو ع مق نمونه برداری دای در داخل و خارج توده های بوته ای وجود داشته است. بنابراین توده های بوته ای به عنوان منبع ذخیره و بذر، نقش مهمی در احیای پوشش گیاهی منطقه مورد مطالعه پس از تخریب بازی می کنند.

توده گیاهی، غنای گونه ای، بانک بذر خاک، مراتع واز، ذخیره بذر