رضا رضایی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی
وحید علیزاده - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی

با توجه به منشاء جعرافیایی بودن گ ردو در ایران و وجود حداکثر تنوع ژنتیکی گردو بر ضرورت انتخاب پایه بذری و ریشی و یا انتخاب منابع بذری مشخص برای ایجاد باغ بذری (با هدف تولید بذر برای پایه) تأکید شده است. سیستم ریشه بندی درخت (پایه) اثرات متعددی بر عملکرد، خصصویات کمی و کیفی میوه و تحمل به انواع تنش ها از قبیل خشکی و سرما دارد. تنوع سیستم ریشه بندی در اکثر درختان و گیاهان ثابت شده است ولی در مورد نوع ریشه بندی درختان مختلف اطلاعات اندکی وجود دارد. از این رو با شناخت انواع ریشه بندی ژنوتیپ های مختلف گردو و بهبود ژنتیکی سیستم ریشه بندی، می توان جنبه های مختلف رشد در بخش هواییدرخت و در نهایت شاخص عملکرد در واحدمقطع جوب را افزایش داد. در این تحقیق با هدف یافتن مناسبترین پایه بذری برای گردو بذر 14 ژنوتیپ گردو جمع آوری و پس از استراتیفیه سرد و مرطوب به مدت 2 ماه، در شرایط گلخانه کشت شدند. پس از یکسال نهال ها به خزانه دوم منتقل و صفات مربوط به ریشه از قبیل طول، قطر ریشه اصلی و تعداد ریشه فرعی، طول ریشه فرعی و نسبت ریشه به شاخه و زود باردهی در یک سالگی اندازه گیری گردید و داده های در قالب بلوک های کاملاً تصادفی در محیط SPSS آنالیز شدند. بر اساس نتایج اولیه تفاوت معنی داری بین نتاج 14 ژنوتیپ گردو از نظر صفات مورد مطالعه به استنثنای تعداد ریشه فرعی وجود دارد.

نوع ریشه، تنوع زیستی، پایه، عملکرد