معصومه پوراسماعیل - عضو هیئت علمی بانک ژن گیاهی ملی ایران، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر

به منظور ارزیابی تنوع بالقوه کلکسیون نخود موجود در بانک ژن ملی گیاهی ایران، 350 نمونه ژنوتیپ نخود تیپ دسی بومی مناطق گرم و خشک این کلکسیون در قالب یک طرح مشاهده ای ساده سیستماتیک در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج مورد ارزیابی قرار گرفت. صفات فنولوژیکی و مرفولوژیکی بر اساس استاندارد مؤسسه بین المللی ذخایر توارثی گیاهی در طول رویش یادداشت برداری شد. پارامترهای آماری برای صفات مورد بررسی محاسبه و شاخص شانون و ضریب تغییرات فنوتیپی به عنوان معیاری از تنوع ژنتیکی تعیین گردید. نتایج حاصل از این بررسی بیانگر تنوع قابل ملاحظه ای در بین ن مونه ها بود. از میان صفات کمی بیشترین تنوع فنوتیپی مربوط وزن 100 بذر (CV=29%) بود و در میان صفات کیفی بیشترین تنوع در صفات رنگ گل و میزان آنتوسیلنین ساقه دیده شد. در تجزیه به مؤلفه های اصلی، 3 مؤلفه حدود 61/7 درصد از کل تغییرات داده ها را توجیه کردند. مؤلفه اول با توجیه 33/2 درصد از تغییرات با صفات فنولوژیکی نظیر روز تا آغازگلدهی، روز تا 50 درصد گلدهی، روز تا تشکیل اولین غلاف و روز تا رسیدن مرتبط بود.

تنوع فنوتیپی، نخود دسی، ارزیابی مورفولوژیکی