غلامرضا خلیل زاده - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجا غربی
ابراهیم عزیزاف - عضو هیئت علمی موسسه گیاهشناسی جمهوری آذربایجان، باکو
جواد مظفری - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج
اکبر کریم اف - موسسه ژنتیک و ذخایر توارثی آذربایجان، باکو

این مطالعه با هدف بررسی تنوع ژنتیکی بین الگوهای باندهای گلیادین 102 توده در حال تفکیک (F(2 گندم نان (Triticum aestivum L.) حاصل ازتلاقی دو رقم قیرمزی گول در کوهدشت با استفاده از الکتروفورز SDS-PAGE انجام گردید. چند شکلی گسترده ای در الگوهای گلیادین و در اکثر باندها در بین نسل مورد مطالعه مشاهده شد. تعداد 57 الگوی باند تشخیص داده شد، که 18 باند مختلف در ناحیه ω گلیادین، 9 الگو در ناحیه γ، 20 الگوی باندی در ناحیه β و 10 الگوی باند در ناحیه α وجود داشت.اندکس تنوع ژنتیکی برای توده مورد مطالعه میزان (H=0.867) را داشت. الگوهای گلیادین 1، 6، 5، 11، 12، 13 و 20 از ω گلیادین، الگو های شماره 4 و 6 از γ گلیادین و الگوهای 10، 7، 3، 5، 6، 13 و 17 از β گلیادین و در نهایت الگوهای 3، 2 و 4 از α گلیادین را دارا بودند. اندکس تنوع ژنتیکی در ناحیه β و ω گلیادین بترتیب با H=0.929 و H=0.915 بیشترین مقدار تنوع را بخود اختصاص دادند. الگوی تفکیک در ناحیه γ گلیادین نشان داد که 44 الگوی باندی مربوط به هیبرید، 22 الگوی باندی والد مادر (قیرمزی گول) و 18 الگوی باندی پدر (کوهدشت) را بخود اختصاص داده بودند. دسته بندی فراوانی الگوهای باندی در نواحی مختلف گلیادین، 102 توده گندم را در شش گروه دسته بندی رد. 14 توده مشابه والد مادر، 10 توده مشابه والد پدر و 75 توده نوترکیب بودند. نحوه عمل التروفورزی گلیادین ها روی ژل پلی آکریلامید می تواند بعنوان روش قدرتمندی برای تشخیص واریته های با ژنوتیپ مشابه مورد استفاده قرار گیرد. لذا در یک برنامه ی اصلاحی برای حفظ تنوع ژنتیکی در ژرم پلاسم ها و انتقال آن به لاینهای جدید می توان از این روش استفاده کرد.

الگوهای گلیادین، تنوع ژنتیکی، گندم نان، نسل در حال تفکیک