سیدعلی حسینی (رضا) - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان

رازک (Humulus lupulus L) که از گیاهان دو پایه و بالا رونده است عصاره آن در کرم های پوستی با خاصیت نرم کنندگی و روغنهای آن بعنوان طعم دادن به نوشابه های غیر الکلی استفاده می شود. همچنین به عنوان ماده افزودنی در صنایع غذایی مانند سوسیس و آشامیدنی های غلات و آب معدنی مورد استفاده قرار می گیرد. رازک که در مناطق معتدله نیمکره شمالی گسترش دارد در اکثر کشورهای جهان از جمله ایران به صورت خودرو می روید که در استان گلستان در نقاط مرطوب انتشار دارد. هدف از این تحقیق انتخاب بهترین نوبت و مناطق جمع آوری میوه آن در استان گلستان بوده است. جهت تعیین میزان درصد اسانس نمونه هایی از ایستگاه تحقیقاتی چالکی (کاشته شده) و همچنین رویشگاه طبیعی آن در غرب (بندر گز) و شرق (تنگراه) استان در سه نوبت از مرحله گل دهی به فواصل 15 الی 20 روز از هم به اندازه وزن تقریبی نیم کیلوگرم تهیه و پس از خشک کردن به آزمایشگاه بخش گیاهان داروئی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور منتقل و میزان اسانس آن اندازه گیری شد. نتایج حاصل از داده های اندازه گیری اسانس رازک، در نوبت های مختلف مرحله گل دهی و مناطق جمع آوری نشان می دهد در نوبت اول در همه مناطق و در نوبت دوم در غرب و شرق مشابه است ولی در ایستگاه چالکی کمتر از دو منطقه دیگر است. در نوبت سوم میزان درصد اسانس در شرق بیشتر از مناطق غرب و چالکی است ولی دو منطقه فوق با هم مشابه هستند. لازم به ذکر است گل دهی رازک از دهه دوم شهریور آغاز و تا اواخر آبانماه خاتمه می یابد.