فاطمه اصغری - موسسه آموزش عالی بهاران گرگان
امیر سلیمانی - موسسه آموزش عالی بهاران، گرگان
احمد عبدل زاده - دانشگاه گلستان، گرگان

تنش شوری یکی از مهمترین عواملی است که سبب کاهش و گاهی اوقات نابودی رستنی ه ای مناطق خشک و نیمه خشک میگردد. د انش مکانیسم های مقاومت به شوری درگیاهان مختلف ممکن است در مدیریت مناطق شور و لب شور مورد استفاده قرار گیرد، چنین مکانیسم هایی دامنه وسیعی از سطح سلولی تا واکنش کلی گیاه را شامل می شوند. در اکثر گیاهان افزایش میزان شوری در مرحله جوانه زنی، مانع جوانه زدن می شود. خسارت شوری در گیاهان از طریق اثر اسمزی، سمیت یون ها و اختلال در جذب عناصر غذایی می باشد. این آزمایش به منظور بررسی درصد و سرعت جوانه زنی و طول ساقه چه و ریشه چه دو گیاه دارویی ختمی خبازی (.Malva sylvestris L) و زنیان (.Carum copticum L) در سطوح متفاوت شوری ایجاد شده کلرید سدیم انجام شد. تیمارها شامل در آب مقطر به عنوان شاهد و پنج تیمار پتانسیل اسمزی منفی شامل 4، 8، 12، 16 و 20 دسی زیمنس بر متر بود. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی و به صورت فاکتوریل در پتری دیش هایی به قطر 11 سانتی متر با 25 عدد بذر در سه تکرار اجرا گردید. برای انجام این آزمایش بذور به مدت هفت روز در یخچال در دما 4 درجه سانتیگراد سرمادهی و سپس 24 ساعت خیسانده شدند. واکنش دو گیاه به پتانسیل اسمزی منفی متفاوت بود، به طوری که شوری تأثیر ک متری بر درصد جوانه زنی ختمی خبازی نسبت به زنیان داشتف ولی در ه ر دو گیاه با کاهش پتانسیل اسمزی تمامی فاکتورهای مورد بررسی کاهش یافتند. در پتانسیل اسمزی 20 دسی زیمنس هیچکدام از بذور دو گیاه جوانه زنی نداشتند، اما در نمونه ی شاهد جوانه زنی 100 درصد انجام شد. کاهش جوانه زنی بذر در محیط شور عمدتاً ناشی از کاهش جذب اب و سمیت یون ها است. شوری اثر کمتری بر طول ریشه چه و ساقه چه گیاه ختمی خبازی نسبت زنیان داشت. نتایج حاصل از این ازمایش نشان داد که به طور کلی گیاه ختمی خبازی نسبت به زنیان در مرحله جوانه زنی و رشد گیاهچه مقاومت بیشتری دارد.

گیاه داروی، ختمی خبازی، زنیان، شوری