عارفه رحیمی شکوه - دانشجوی کارشناسی ارشد گیاهان دارویی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
علی مهرآفرین - عضو هیئت علمی گروه پژوهشی کشت و توسعه، پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، کرج
حسنعلی نقدی بادی - دانشیار پژوهش، گروه پژوهشی کشت و توسعه، پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، کرج
فرحناز خلیقی سیگارودی - استادیار گروه فارماکوگنوزی، پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، کرج

مدیریت کود یک عامل مهم در موفقیت کشت گیاهان دارویی می باشد. کاربرد محرکها و کودهای زیستی (بیولوژیک) در تولید گیاهان با هدف حذف یا کاهش قابل ملاحظه مصرف نهاده های شیمیایی و همچنین افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود رشد و کیفیت گیاه، ازاهمیت زیادی برخوردار است. به همین منظور آزمایشی به صورت گلدانی در قالب آزمایش فاکتوریل دو عاملی طرح بلوک های کامل تصادفی با 16 تیمار و 3 تکرار در گلخانه پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی در استان البرز روی گیاه دارویی ریحان به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل محرک های زیستی: (کادوستیم، فسنوترن، آمینول فورته) در سطح 1/5 لیتر در هکتار و همچنین تیمار کودهای زیستی شامل (نیتروکسین، سوپرنیتروپلاس و بیوفسفر) با مقدار 6 لیتر در هکتار و همچنین یک تیمار شاهد (بدون کاربرد محرک های زیستی و کود زیستی) در نظر گرفته شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات کاربرد متقابل محرکها و کودهای زیستی بر تمام صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک مورد مطالعه و همچنین میزان اسانس گیاه دارویی ریحان در سطح آماری 1% معنی دار بودند و تنها بر مقدار کلروفیل تأثیر معنی داری مشاهده نشد به نحوی که کاربرد تیمار نیتروکسین- آمینول فورته، بیترین تأثیر را در افزایش صفات مورد بررسی داشته است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که با مصرف محرک ها و کودهای زیستی می توان مصرف کود شیمیایی را کا هش داد که حرکتی در راستای کشاورزی پایدار و کاهش آلودگی های زیستی می باشد.

کودهای بیولوژیک، Ocimum basilicum L، اسانس، مورفولوژیک، فیزیولوژیک، ریحان