جلال الدین حق شناس - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان
محمدسعید تدین - استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس
حمیدرضا ابراهیمی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان
مهدی اسکندری - دانش آموخته کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان

براسینواستروئیدها گروهی از هورمون‌های گیاهی هستند که اثرات زیستی قابل توجهی بر رشد و نمو گیاهان دارند. از جمله باعث افزایش مقاومت گیاهان به تنش‌های محیطی می‌شوند. در این آزمایش اثر ماده 28- هموبراسینولید بر روی پارامترهای رشد، درصد و عملکرد اسانس گیاه دارویی شوید (Anethum graveolens ) تحت تنش خشکی، در سال 1388 در گلخانه مرکز آموزش فنی و حرفه‌ای ارسنجان مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار و 12 تیمار صورت پذیرفت. تعداد گل گلدان‌های آزمایش 48=4×4 عدد بود. تیمارها به صورت تصادفی و در هر گلدان قرار گرفتند. تیمار اول شامل فاکتور خشکی (S) در 3 سطح آبیاری بر حسب مقادیر ظرفیت مزرعه (FC)، تنش ملایم (LS 2/3 ظرفیت مزرعه) و تنش شدید (HS -1/3 ظرفیت مزرعه) انجام گرفت و تیمار دوم شامل فاکتور هورمون استروئیدی که از ماده 28 - هموبراسینولید در چهار سطح، شاهد(صفر)، 10- مولار، 8-مولار 10 و 6-10 مولار بصورت محلول، که قبل از اعمال تنش خشکی تیمار هورمونی صورت گرفت. گیاهان مورد نظر در گلدان‌های حاوی خاک لومی رسی کاشته شدند. گیاهان جوان در مرحله 4 تا 5 برگی با محلول 28 هموبراسینولید که حاوی تویین 20 بود محلول پاشی شدند. پس از استقرار گیاهان و در مرحله 6 شاخه فرعی تیمار تنش خشکی اعمال شد. صفات مورد بررسی شامل: ارتفاع بوته، وزن خشک اندام هوایی (گرم در گلدان)، وزن خشک ریشه، درصد اسانس و عملکرد اسانس بود. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که هرچند سطوح مختلف تنش خشکی باعث، وزن خشک ریشه،وزن خشک اندام هوایی، ارتفاع و عملکرد اسانس شد اما باعث افزایش درصد اسانس گردید. استفاده از ماده 28 -هموبراسینولید در شرایط تنش ملایم و شدید باعث بهبود برخی پارامترهای رشد همچون وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه، همچنین درصد و عملکرد اسانس شوید گردید. استفاده از 10 - 10 مولار از ماده 28 -هموبراسینولید در شرایط آبیاری کامل و تنش ملایم افزایش 36 و 37 درصدی عملکرد اسانس گیاه شوید را به همراه داشت

اسانس، تنش خشکی، شوید، ماده 28 - هموبراسینولید