جاسم امینی فر - دانش آموخته کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان
غلامرضا محسن آبادی - استادیار اکولوژی گیاهان زراعی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان
محمدحسن بیگلویی - استادیار مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان
حبیب الله سمیع زاده - استادیار بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان

تعیین درجه–روز رشد برای گیاهان زراعی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. با توجه به اینکه کم آبیاری قادر است مراحل نموی گیاهان زراعی و متعاقب با آن عملکرد را از طریق کاهش رشد تحت تأثیر قرار دهد در همین راستا و به منظور تعیین و ارزیابی مراحل فنولوژیک سویا تحت شرایط کم آبیاری، آزمایشی به صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلو ک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گیلان در سال 1388 اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل چهار سطح آبیاری بود که در پتانسیل‌های رطوبتی 35-30 (I1) 55-50 (I2) و 75-70 (I3) سانتی‌بار خاک آبیاری انجام شد و یک سطح بدون آبیاری (I4) و فاکتور فرعی شامل هفت رقم سویا به نام‌های 033، 032 و سحر (از گروه رسیدگی 4) ، Clark ،L.17 ، زان و مادری (از گروه رسیدگی 3) بود. سطوح پتانسیل رطوبتی خاک با استفاده از تانسیومتر کنترل شد. برای تعیین نیاز حرارتی از سیستم درجه- روز رشد (GDD) استفاده شد. واحد حرارتی مورد نیاز از طریق آمار روزانه هواشناسی برای مراحل کاشت تا گلدهی، کاشت تا غلاف‌دهی، کاشت تا پر شدن دانه، کاشت تا رسیدگی، طول دوره زایشی، تعیین شد. نتایج این آزمایش نشان داد که با کاهش رطوبت مورد نیاز در طی مرحله غلاف‌دهی، ظهور غلاف به تأخیر افتاد. متعاقب با این مسئله مرحله پر شدن دانه نیز به طور معنی‌داری تحت تأثیر کم آبیاری قرار گرفت. حداقل زمان تشکیل غلاف و بیشترین عملکرد دانه در تیمار آبیاری I1 به دست آمد. اثر رقم نیز بر تمام مراحل معنی‌دار بود. بنابراین با توجه به نتایج به نظر می‌رسد که کم‌آ‌بیاری قادر است از طریق کاهش رشد و با ایجاد تأخیر در وقوع به موقع مراحل فنولوژیک سویا، باعث کاهش عملکرد آن گردد