علیرضا قدرتی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گیلان
محمدطاهر نظامی - عضو هیات علمی خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
الیاس خواجوی - دانشجوی دوره دکتری واحد علوم و تحقیقات

به منظور تأثیر دو نوع کود کشیمیایی و اصلاح خصوصیات بستر کشت به وسییله کمپوست ضایعات کشاورزی بر خصوصیات کمی و کیفی کاهوی گلخانه‌ای (Lactuca sativa L.CV.Great lake) آزمایشی در قالب بلوک‌های کامل تصادفی به صورت فاکتوریل اجرا شد. 2 فاکتور شامل 1- بستر کاشت در چهار سطح (الف- 50٪خاک زراعی و 50٪کمپوست نیشکر، ب-50٪ خاک زراعی و 50٪ کمپوست چای، ج-40٪ خاک زراعی و 30٪ کمپوست نیشکر و 30٪ کمپوست چای، د- خاک زراعی به عنوان شاهد) و 2- کود شیمیایی در سه سطح (الف- کود جامد ب - کود مایع د - خاک زراع ی به عنوان شاهد در 4 چهار تکرار 1 در نظر گرفته شد . 2 نوع کود شیمیایی کامل شامل (کود کامل شیمیایی جامد18:10:18 و حاوی آهن 0/2 ٪، روی 0/2 ٪، منگنز 0/05 ٪، مس 0/05٪، منیزیم 0/05 ٪، بور 0/02٪، مولیبدن 0/003٪) که همراه با آب آبیاری به گیاه داده شد،استفاده گردید. ابتدا از خاک مورد استفاده در بسترهای کشت، نمونه برداری شده و پارامترهایی از قبیل ECe, PH، درصد کربن آلی، درصد ماده آلی، عناصر ماکرو: K, P, N و عنصر میکرو تعیین گردید . در ابتدای آذرماه بستری شامل 50 % ماسه و 50 % خاک برگ تهیه شد و بذرهای کاهو در آن کاشته شد و پس از جوانه زدن، مراقبت‌های لازم نظیر آبیاری و مبارزه با آفات و بیماری‌های احتمالی انجام شد . بسترهای مورد نظر در گلدان‌های پلاستیکی به حجم 5 لیتر ریخته و هر گلدان برای یک بو ته در نظر گرفته شد . انتقال نشاء در مرحله 3 برگی صورت گرفت . تغذیه گیاهان با 2 نوع کود کامل شیمیایی هر دو هفته یک بارصورت گرفت. در زمان برداشت بعد از سپری شدن دوره رشد کاهو ( 4 ماه )وزن تر و خشک بوته، وزن تر و خشک ریشه ، تعداد برگ و ارتفاع بوته هر تیمار اندازه گیری شد وهمچنین تجزیه برگی در هرتیمار صورت گرفت و میزان عناصر K.P.N و EC,PH, Ca میزان کلروفیل اندازه گیری شد. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و SAS مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت . نتایج نشان داد که بستر S2 (50٪ کمپوست نیشکر + 50٪ خاک زراعی) مناسب‌ترین بستر برای کشت کاهو ایجاد کرده است و کود جامد بیشترین عملکرد را در آن ایجاد کرده است . ضایعات چای، قابل استفاده برای کشت گلدانی بدون خاک و کاهش مصرف راندمان آبیاری تا 30 درصد درمصرف خاک دارد. با توجه به هدایت الکتریکی بالا در کمپوست ضایعات چای، آبشویی قبل از کشت، تعدی EC با مواد دارای هدایت الکتریکی کم‌نظیر پیت‌ماس، و یا کمپوست سازی توام با مواد اولیه دارای EC پایین‌تر توصیه می‌شود. در ضمن می‌توان از آن به عنوان جزیی از بستر کشت گیاهان و کاهش مصرف آب استفاده کرد

مپوست نیشکر، کمپوست چای، کم آبی