قادر غفاری نعمت آباد - کارشناس ارشد اصلاح نباتات، دانشگاه تبریز
بهنام طهماسب پور - کارشناس ارشد اصلاح نباتات، دانشگاه تبریز

به منظور گروه‌بندی ارقام کلزای پائیزه براساس صفات مورد ارزیابی، آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل با 12 رقم کلزای پاییزه و 3 سطح تنش شدید کمبود آب (50FC٪)، تنش ملایم کمبود آب (75FC٪) و فاقد تنش (100FC٪) با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا گردید. برای کنترل رطوبت خاک از بلوک‌های گچی استفاده شد. تنش کمبود آب از مرحله شروع ساقه‌روی تا رسیدگی فیزیولوژیکی اعمال گردید. در تجزیه به مولفه‌ها، 5عا مل با مقادیر ویژه بالاتر از 0/7 انتخاب شدند که 81/34 درصد از واریانس اولیه داده ها را در بر می‌گرفتند. مولفه اول که حدود 48/02 درصد از تغییرات را تبیین نمود، دارای ضریب بالایی برای حجم ریشه بود. مولفه دوم حدود 13/64 درصد از تغییرات متغیرهای اولیه را تبیین کرد و با صفات پتانسیل اسمزی برگ و میزان پرولین ارتباط مثبت و با صفت هدایت روزنه‌ای برگ دارای ارتباط منفی بود. مولفه سوم با توجیه 10/18 درصد تغییرات کل داده‌ها، دارای ضریب نسبتاً بالا و مثبت برای وزن خشک بوته بود. مولفه چهارم نیز با توجیه حدود 4/83 درصد از تغییرات معادله‌ای است که وزن هزار دانه، عملکرد دانه در واحد بوته‌، تعداد خورجین در بوته و وزن خشک ریشه را در مقابل وزن خشک بوته، فلوئورسانس کلروفیل و پتانسیل آب برگ قرار می‌داد. مولفه پنجم که حدود 4/68 درصد از تغییرات را تبیین نمود، دارای ضریب بالایی برای وزن خشک ریشه، حجم ریشه و وزن هزار دانه بود

کلزای پائیزه،عملکرد دانه،تنش کمبودآب، تجزیه به مولفه‌ها