ساناز عزت پور - اعضاء هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی
ابوالفضل ناصری - دانشجوی کارشناس ارشد زراعت

به منظور تعیین شاخص‌های مقاومت به خشکی برای عملکرد دانه در کشت بهاره گلرنگ آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و کرت‌های خرد شده در سه تکرار انجام شد. کرت‌های اصلی شامل شش رقم گلرنگ به نام‌های ( دیزج حسین بگ مرند، کوشک سرای مرند، آق کند میانه،,ان 50 و 917405 و 51063 و محلی نیشابور و محلی بروجرد) و کرت‌های فرعی شامل سطوح تنش (بعد از مرحله گلدهی) می‌باشد نتایج حاصل از تجزیه واریانس طرح مزرعه‌‌ای نشان می‌دهد که اثر تنش خشکی بر روی صفات ارتفاع، دانه در طبق، عملکرد دانه ، و عملکرد بیولوژیک در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار و بر روی صفت عملکرد دانه، در سطح احتمال 5 در صد معنی‌دار گردید. اثر رقم بر روی صفات دانه در طبق، عملکرد دانه، در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار گردید. سایر صفات مورد بررسی در بین ارقام مورد بررسی تفاوت معنی‌داری را نشان ندادند که نشانگر عدم وجود تنوعکافی بین ارقام از لحاظ صفات فوق می‌باشد اثر متقابل رقم در تنش نیز بر روی صفات ، دانه در طبق و عملکرد دانه در سطح احتمال یک درصد و بر روی صفت عملکرد بیولوژیک در سطح احتمال 5 درصد معنی‌دار گردید که نشانگر واکنش ارقام در سطوح مختلف تیماری در بروز مقادیر متفاوت این صفات می‌باشند و یا به عبارت دیگر ارقام در ایجاد این صفات مستقل از تنش خشکی عمل نکرده و وابسته به تغییرات سطوح تنش خشکی می‌باشد. ضریب تغییرات نیز نشان داد که صفات شاخص برداشت با دارا بودن بیشترین مقدار بیشتر تحت تاثیر محیط قرار گرفته و صفت ارتفاع نهایی، با کمترین ضریب تغییرات بیشتر تحت تاثیر ژنوتیپ بوده است

تنش خشکی، جوانه‌زنی بذر، پتانسیل اسمزی، عملکرد و اجزای عملکرد دانه، گلرنگ