امامعلی عاشری - استادیار دانشگاه پیام نور، واحد ارومیه
فاطمه حیدرزاده سنگری - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور واحد ارومیه

غارها امروزه در جهان به عنوان یکی از مظاهر زیبا و شگفت انگیز طبیعت مورد توجه خاص قرار گرفته اند. وجود آنها در هر ناحیه ای علاوه بر قرارگرفتن در زنجیره اکوسیستم ناحیه به لحاظ اقتصادی نیز در جذب توریست و توسعه ناحیه نقش بسزایی دارند. غارها در صورتی که به طور صحیح مدیریت شوند می توانند به سهولت با آثار باستانی ساخته شده با دست بشر از نظر اقتصادی برابری کرده و به علت سازگار بودن با محیط پیرامون خود از پایداری بیشتر و عمر طولانی تری برخوردار شوند. غار آبی تاریخی سهولان در شمال شرقی مهاباد با سفره های آبی کم نظیر در جوار روستای سهولان از دهستان آختاچی بخش مرکزی مهاباد به عنوان یکی از مناطقی که از ظرفیتهای لازم برای توسعه گردشگری در منطقه برخوردار است، شناخته شده است؛ که با ارائه الگوی مدیریتی و فراهم نمودن عوامل توسعه و رفع موانع آن می توان به اهداف فوق دست یافت. در تهیه مطالب مربوط به مطالعات کتابخانه ای به طور عمده از کتابها و مقالات خارجی و نیز مطالب موجود در این زمینه در اینترنت استفاده شد. برای ارزیابی میزان رضایت بازدیدکنندگان از تسهیلات و امکانات غار پرسشنامه در اختیار بازددکنندگان قرار گرفت سپس این پرسشنامه توسط SPSS مورد آنالیز قرار گرفت. هدف از انجام این تحقیق شناسایی و بررسی موجودات زنده و ساختارهای زمین شناسی غار سهولان بود تا با استفاده از آن بتوان الگویی ارائه داد تا این محیط بکر و طبیعی در اثر ورود گردشگران رو به زوال نرود، به عبارت دیگر مدیریت غار با شناخت اکوسیستم شکننده غ غار و راهکارهای ارائه شده بتواند از یک طرف از مظاهر طبیعی غار بهره برداری مناسب نموده و از طرف دیگر این بهره برداری به صورت فرایندی مداوم و دائمی درآید. در این مقاله سعی شده که راهکارهای حفظ محیط زیست و ساختارهای سنگی غار سهولان ارائه شود در عین حال راهکارهای کلی نیز ارائه شده که می توان آنها را برای حفظ غار در محیط طبیعی آن حین بهره برداری گردشگری از آن به کار بست. به علاوه مهمترین مسائل و کمبودها شناسایی و راه حل آنها نیز ارائه شده است.

زمین شناسی، زیست شناسی، غار آبی سهولان، مدیریت، گردشگری، محیط زیست، توسعه پایدار، راهکارها