امجد بهروان - معاون آموزشی مرکز آموزش علمی کاربردی صنایع دستی سنندج
فریدون احمدی - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور کردستان
بهروز شاهمرادی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج

تبلور یافتن گردشگری به عنوان یک نیاز، تبدیل شدن آن به عنوان بزرگترین صنعت خدماتی دنیا و تخصصی شدن گردشگری این فرصت را فراهم کرده تا هر مقصدی جهت بهره جستن از منافع حاصل از گردشگری امیدوار باشد. اما مسلما این کار بدون شناسایی عوامل تاثیرگذار، برنامه ریزی و مدیریت استراتژیک امکان پذیر نخواهد بود. بر این اساس در این پژوهش سعی داریم، با توجه به قابلیت های بالقوه استان کردستان در زمینه گردشگری (1234 اثر باستانی که 500 اثر در فهرست آثار ملی ثبت شده است، توانایی بالقوه در زمینه اکوتوریسم و گردشگری خرید)، به آسیب شناسی صنعت گردشگری در استان کردستان بپردازیم. با توجه به نوع و ماهیت مسئله، اهداف پژوهش که باید در آن، وجود یا عدم وجود ارتباط بین متغیرها (فقدان فرهنگ گردشگرپذیری، ضعف بازاریابی، کمبود نیروی انسانی متخصص و مجرب و ضعف زیرساخت های لازم) و توسعه نیافتگی در استان کردستان مشخص شود، از روش پیمایشی استفاده شد. همچنین در پژوهش برای مشخص شدن نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدهای گردشگری استان، تکنیک SWOT نیز مورد استفاده قرار گرفت. در این راستا دو نوع پرسشنامه برای جامعه آماری (322 گردشگر و 63 کارشناس)، طراحی شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که فقدان فرهنگ گردشگرپذیری نمی تواند عامل تاثیرگذار بر عدم توسعه گردشگری کردستان باشد، اما فقدان نیروی انسانی متخصص، زیرساخت ها و فعالیت های بازاریابی نقش تاثیرگذاری در عدم توسعه گردشگری کردستان داشته اند. همچنین بر اساس SWOT کمبود زیرساخت های، ضعف فعالیت های بازاریابی، ضعف مدیریت گردشگری، مهمترین موانع اساسی بر سر راه توسعه گردشگری کردستان به حساب می آیند. از طرف دیگر، وجود جاذبه های طبیعی زیبا، بازارچه های مرزی و تمایل عمومی نسبت به توسعه گردشگری به ترتیب با امتیاز وزنی 48/، 38/ و 28/ به عنوان مهمترین نقاط قوت و افزایش تمایل به گردشگری خرید، افزایش تمایل به فعالیت های گردشگری و به ویژه فعالیتهای اکوتوریستی و پیوندهای فرهنگی نزدیک کردهای اقلیم خودمختار کردستان عراق با کردهای کردستان ایران و افزایش تمایل آنها جهت بازدید از استان کردستان به دلیل داشتن طیف مختلف جاذبه ها به ترتیب با امتیاز وزنی 50/، 50/ و 32/ به عنوان مهمترین فرصت های گردشگری استان شناخته شدند.

گردشگری، فرهنگ گردشگری، بازاریابی گردشگری، نیروی انسانی، زیرساخت ها