شادی پاکزاد - عضو هیات علمی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی قزوین

توسعه پایدار شهری و ایجاد محیط مناسب زندگی در شهرها با هدف حفظ محیط و سلامت انسان یکی از مهم ترین دغدغه های برنامه ریزان و طراحان شهری عصر حاضر محسوب می گردد و در این راستا توجه به شیوه تردد در شهر یکی از مباحث تأثیرگذار است. حمل و نقل پاک در شهرهای امروز هدفی است که بویژه در دهه اخیر نه تنها از سوی مدیران شهری بلکه از جانب مدیریت محیط زیست، صنایع و منابع انرژی نیز دنبال می شود . مروری بر نظام تردد در تاریخ شهر نشان می دهد که شهرها برای مدت زمانی بسیار طولانی بستر حرکت های پیاده بوده اند و اگرچه بشر از ابزارها، ابداعات و تمهیداتی برای تسهیل و تسریع تردد استفاده کرده است، اما فرم و ساختار کلی شهر تابع مقیاس انسانی و توان فیزیکی او بوده است. حمل و نقل سواره به معنای امروزی تنها در مقطع زمانی بسیار کوتاه قرن اخیر مفهوم یافته و در همین زمان توانسته است فرم و منظر و ابعاد شهرها را کاملاً دگرگون سازد. به تبع آن بشر در مواجهه با دستاورهای نوین خود در زمینه حمل و نقل، در عین بهره مندی از آنها، آسایش و سلامت خود و محیط خود را تا حد زیادی در مخاطره دیده و از این رو نگرش های متفاوتی را نسبت به تحولات حمل و نقل تجربه کرده است. نوشتار حاضر ضمن مروری تاریخی بر حرکت پیاده در شهرها و شیوه های حمل و نقل و ارتباط آن با فرم و ساختار شهر در دوره های مختلف تاریخ تحول شهرها، در یک بررسی اجمالی رویدادهای تأثیرگذار و پارادایم های تغییر دیدگاه ها در زمینه حمل و نقل را که بویژه در قرن اخیر دچار دگرگونی شده است، بررسی می کند.

پیاده مداری، حمل و نقل، نظریات شهرسازی، تاریخ شهر