عبدالهادی قزوینیان - عضو هیئت علمی دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه تربیت مدرس
محمدرضا خاکباز - کارشناس ارشد مکانیک سنگ، شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس
محمود بهنیا - دانشجوی دکتری مکانیک سنگ، دانشگاه تربیت مدرس

در اکثر کارهای ژئوتکنیکی نزدیک سطح زمین مثل پی سدها، نیروگاهها وسـطوح شـیبدا ر رفتـار مکانیکی توده سنگ ها به طور عمده از وجود و خواص درزه هـا تـأثیر مـی پذیرنـد ، بـه خـصوص زمانی که ماده سنگ از مقاومت نسبتاً بالایی برخوردار باشد . آزمایش برش مفیدترین و رایجترین آزمایش برای بدست آوردن پارامترهـای مقاومـت برشـی درزه در تحلیـل و آنـالیز پـروژه هـای مهندسی سنگ می باشد . انتخاب مقدار مقاومت برشی مناسب نه تنهـا بـستگی بـه درسـتی انجـام آزمایش و اطلاعات به دست آمده از آن دارد، بلکه لازم است که تفسیر دقیق و ماهرانـه ای از ایـن اطلاعات در راب طه با رفتار توده سنگ انجام شود . در ساختگاه سد کـارون 4 مـشخص گردیـد کـه بزرگ درزه MJ28 که در تکیه گاه چپ سد واقع شده، می تواند پایداری تکیه گاه مذکور رابا مـشکل مواجه کند . لذا انجام آزمایشهای دقیقتر جهت شناسایی هندسه بزرگ درزه فوق، شرایط سطح آن در عمق و مقاومت برشی آن ضرورت پیدا کرد . لذا مقادیر پارامترهای مقاومت برشی حاصل شـده از آزمایش برش در مقیاس آزمایش مورد تحلیـل قـرار گرفتنـد . همچنـین بـا توجـه بـه برداشـت پارامترهای مورد نیاز معیار بارتن از سطح بلوکهای آزمایش، مقادیر پارامترهای مقاومت برشـی توسط معیار تجربی بارتن و منحنی های بدون بعد ارائه شده توسـط وی مـورد بـازنگری قـرار گرفت . در نهایت زوایای اصطکاک پیک، نهایی و باقیمانده برای بلوکهای آزمایش استخراج گردیدند که با لحاظ کردن اثر مقیاس این مقادیر برای بزرگ درزه نیز تعیین شدند

آزمایش برش مستقیم برجا، ناپیوستگی های صفحه ای معیار بارتن، JRC، JCS، φ b