مجید نیکخواه - دانشجوی دکترای مکانیک سنگ، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
سعید واحداحمدیان - کارشناس مهندسی عمران، شرکت مهندسی مشاور طوس آب، مشهد

در این مقاله بررسیهای ژئومکانیکی انجام شده بر روی توده سنگ پی برج آبگیر سد دوستی و طرحهای بهسازی و تقویت آن، مورد بحث قرار میگیرد . سد خاکی دوستی، در شمال شرق ایران در مرز کشورهای ایران و ترکمنستان احداث شده است . یکی از اهداف اصلی این سد تامین بخشی از آب شرب مصرفی شهر مشهد می باشد . آبگیری از مخزن سد، از طریق یک سازه مرتفع دارای دو تراز آبگیری صورت می گیرد . بدلیل شرایط ویژه تشکیلات مارنی سازند آتامیر تشکیل دهنده توده سنگ پی برج آبگیر و همچنین اهمیت و حساسیت سازه برج آبگیر، آزمایشها و بررسی های ژئومکانیکی وسیعی بمنظور شناسائی دقیق تر توده سنگ پی و جهت حصول اطمینان از ظرفیت باربری و پایداری سازه در طول سالهای بهره برداری از آن انجام گرفته است . بدین منظور ضمن تجزیه و تحلیل بر روی خصوصیات ناپیوستگی های منطقه، نتایج حاصل از آزمون های آزمایشگاهی و برجا، شامل تعیین وزن مخصوص، مقاومت فشاری تک محوری، مدول الاستیسیته، شاخص وارفتگی، آزمایش های کشیدگی میل مهار و دیلاتومتری جهت تعیین پارامترهای ژئومکانیکی و تخمین ظرفیت باربری توده سنگ پی مورد بررسی واقع شده است . بمنظور بهسازی و تقویت توده سنگ پی، طرح های انکراژ و تزریق مورد بحث قرار می گیرد

بررسی ژئو مکانیکی، برج آبگیر، توده سنگ، ظرفیت باربری پی، انکراژ