زهرا بهرامی چگنی - کارشناسی ارشد فیزیولوژی گیاهی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد
حمزه امیری - دانشیار گروه زیست شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد
حسین لاری یزدی - دانشیار گروه زیست شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد

ریحان ) Ocimum basilicum L. ( متعلق به تیره نعناع بوده که اکوتیپ های آن دارای تنوع زیادی از نظر مرفولوژیکی است این جنس دارای بیش از 33 گونه است در بین گونه های این جنس گونهO. basilicum L ا قتصادی ترین گونه بوده و در سراسر جهان کاشته می شود ) .) پرنده وهمکاران، 1333 خشکى یکى از مهمترین عوامل محدود کننده رشد گیاهان در سرتاسر جهان و شایع ترین تنش محیطى است ) Bannayan et al., 2332 (. درمحیطهای طبیعی گیاهان دستخوش انواع تنشها میشوند که اثرات منفی بر روی رشد آنها دارند دما، نور، آب قابل دسترس از جمله عوامل غیرزندهای هستند که به طور موثر بر رشدگیاهان عالی اثر می گذارند. از میان این عوامل ، خشکی بزرگترین عامل محدود کننده تولید محصولات کشاورزی است Reddy et al, 2332) (. نخستین و حساس ترین واکنشنسبت به کمبود آب، کاهش در آماس سلول و کاهش رشد )بویژه طویل شدن( مربوط به آن است. متابولیسم پروتئین و سنتز اسیدهای آمینه نیز به سرعت مختل میشوند. در اثر کاهش سنتز پروتئین تقسیم سلولیکاهش می یابد، حتی درجه خشکی متوسطی تقسیم میتوز را کاهش می دهد )تایز و زایگر، 1333 (. تنش کمبود آب فرسایش شدیدی بر محتوی پروتئین برگ ها و نیز در گره های نخودیان القاء می کند ) Kumar & Elston, 1332; Kohl et al., ) 1331 . میزان پروتئین کل به ویژه در برگ ها، با افزایش شدت تنش خشکی کاهش می یابد. و کاهش سنتزپروتئین منجر به افزایش ترکیبات فنلی می شود (Bell, 1321) .در شرایط تنش خشکی ، به دلیل بسته شدن روزنهها در طول دوره تنش و تغییر کارایی مصرف آب ، ماده خشک تولیدی گیاه کاهش مییابد. گیاهاندر مواجه با تنش خشکی واکنشهایی نشان میدهد که بسته به شدت تنش، طول مدت تنش، ژنوتیپ، سن و مرحله نموی گیاه در زمان وقوع تنش متفاوت است ) خاکشور مقدم، 1333 ( کاهش وزن تر در گیاهانتیمار شده با خشکی مشاهده شده است که به دلیل جلوگیری از توسعه و رشد ناشی از کاهش فشار تورگر می باشد et al., 1001) ( Rane .کاهش در محتوای کلرفیل گیاهان در طی تنش خشکی باعث کاهش وزن خشک نیز میشود Khalid , 2332) .) هدف از انجام این پژوهش بررسی اثرات ناشی از تنش خشکی بر روی میزان پروتئین و پارامترهای رشد بوده تا پاسخهای گیاه ریحان در مقابله با تنش خشکی ارزیابی شود