مریم بخشی - کارشناس ارشد اصلاح نباتات،

مفهوم توسعه پایدار در جهان امروزی در خصوص بهره برداری بهینه از تمامی منابع مطرح بوده و با توجه به شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک حاکم بر پهنه فلات ا یران استفاده پایدار از منابع آب مهمترین رکن توسعه طرح هایمزبور قلمداد می شود. عدم دسترسی به آب کافی و مناسب جهت طرحهای توسعه و کشاورزی سبب گردیده که مدیریت منابع آب وخاک و لزوم حفاظت از آنها اهمیت ویژه ای یابد زیرا عدم برنامه ریزی مناسب تخریب، فرسایش ، شور و ماندابی شدن خاکها و بیابان زایی رادر پی خوااد داشت . می توان گفت مدیریت مناسب آب در چنین مناطقی ضامن توسعه پایدار در آن منطقه است . بدین منظور در اینتحقیق انتخاب الگوی کشت مناسب اقلیم منطقه که بیشترین صرفه اقتصادی را داشته باشد بررسی شد. در الگوی کشت مناسب بایستی دو فاکتور مهم میزان مصرف آب و درآمد بالا مدنظر قرار گیرد. به منوور رسیدن به یک الگوی کشت پایدار نیاز آبی محصولات عمده در استان خراسان جنوبی جهت نیل به سود خالص در اکتار به ازای مصرف یک متر مکعب آب بررسی شد. نتایج نشان داد که محصولاتی مثل ذرت علوفه ای، زرشک، زعفران و زیره وبا کمی ارفاق چغندرقند با توجه به میزان آب مصرفی و درآمد حاصله صرفه اقتصادی برای کشاورز داشته و مناسب اقلیم این منطقه اند و همچنان با قوت تمام می توانند در الگوی کشت منطقه جنوب خراسان ثابت و پابرجا بمانند. محصولاتی نظیر گندم، جو و یونجه به دلیل درآمد اقتصادی پایین و میزان آب مصرفی بالا باید از الگوی کشت زراعی استان خراسان جنوبی حذف شود و محصولات دیگری که نیاز به آب کمتر و صرفه اقتصادی دارند جایگزین شوند.پنبه نیز با وجود صرفه اقتصادی متوسط به علت میزان انتظار بالای آب در الگوی کشت این استان قرار نمی گیرد.

توسعه پایدار، الگوی کشت، محوریت آب، اقلیم