سیدمسعود منوری - استادیار دانشکده محیط زیست ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
سحر طبیبیان - دکتری محیط زیست، دانشکده محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
ساناز تجزیه چی - دانشجوی دکتری محیط زیست ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
راضیه رحیمی - استادیار دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

پژوهش حاضر با هدف اصلی تعیین معیارهای مؤثر بر مکان یابی شهرهای جدید باتوجه به شاخص های توسعه پایدار تنظیم شده است. مطالعات نشان دهنده آن است که معیارهای اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی، زیربنایی و برنامه ریزی از جمله معیارهای مؤثر بر مکان یابی شهربه شمار می رود. شهر جدید هشتگرد( در غرب استان تهران) با هدف اسکان پانصد هزار نفر جمعیت تا سال 1390، بعنوان بزرگترین شهر جدید کشور انتخاب شده است. در این مقاله، برای شناسایی و مطابقت شهر هشتگرد، با معیارهای روش مک هارگ براساس مدل اکولوژیکی توسعه شهری، روستایی و صنعتی و معیارهای پیشنهادی در این تحقیق نشان می دهد که، عواملی مانند شیب، جهت جغرافیایی، سنگ مادر، عمق و ساختمان خاک و پوشش گیاهی در طبقه یک مک هارگ(طبقه مناسب) قرار می گیرند. عوامل دیگر در طبقه دو مک هارگ( طبقه تقریباً مناسب) قرار داشته و هیچ یک از پارامترها در طبقه نامناسب قرار ندارند. بنابراین، مکان یابی شهر جدید هشتگرد از نقطه نظر پارامترهای محیط زیستی، مطابق با استاندارد مک هارگ بوده و از موقعیت مناسبی برخوردار است. باتوجه به معیارهای پیشنهادی در این تحقیق، برخی از پارامترها مانند لرزه خیزی و آلودگی هوا دارای موقعیت مناسبی برخوردار نیستند. لیکن می توان در صورت اجرای آن، این مشکلات را کاهش داد. باتوجه به نتایج این تحقیق، ضرورت توجه به عوامل و معیارهای اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی مانند رشد جمعیت، توان اقتصادی منطقه، دسترسی به زیر ساخت ها مانند شبکه راههای ارتباطی، خطوط لوله انتقال گاز و عوامل تأثیر گذار محیط زیستی نظیر آلاینده های هوا، آب، خاک، صدا و پسماند در مکان یابی شهرهای جدید دارای اهمیت ویژه ای هستند.

هشتگرد،مدل اکولوژیکی، زیست محیطی مک هارگ، مکان یابی، معیار