بررسی تعداد روزهای همراه با گردوغبار در نوار مرزی ایران و عراق

طوفان های گردوغبار یکی از مهمترین مخاطرات جوی مناطق خشک بویژه در منطقه خاورمیانه محسوب می شود. بررسی-ها نشان می دهد میزان و شدت رخداد آن با شدت خشکی محیط همبستگی قابل توجهی دارد. کشور عراق در سالهای اخیر با افزایش معنی داری در تعداد روزهای همراه با گردوغبار مواجه است که در این بین برخی استان های کشورمان، مانند خوزستان، ایلام، کرمانشاه و لرستان به علت هم مرز بودن با مراکز تولید غبار در کشور عراق و قرار گرفتن در مسیر توده های غباری از آلودگی فراوانی رنج می برند. هدف از این پژوهش بررسی روند تغییرات روزهای گردوغباری در نوار مرزی ایران و عراق و نیز بررسی تغییرات سالانه و ماهانه می باشد. بدین منظور آمار مربوط به متغیرهای میزان بارش و بادهای سطحی به عنوان مهمترین فاکتورها در وقوع گردوغبار طی دوره آماری 2003 تا 2008 مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته های این مطالعه حاکی از آن است که 181 روز گردوغباری در عراق طی این سالها رخ داده است. به طور کلی روند کاهشی در میزان بارش و روند افزایشی در روزهای همراه با طوفان گردوغبار اتفاق افتاده است. سال 2008 کمترین مقدار بارندگی و بیشترین تعداد روز طوفان گردوغبار را به همرا داشته است. این نتایج نشان می دهد که در یک مقیاس اقلیمی، کمی بارش یک عامل موثر در افزایش وقوع طوفان های گردوغبار است. همچنین شایع ترین جهت باد در طول وقوع طوفان های گردوغبار جهت شمال غربی است. نتایج مورد بحث نشان می دهد که پیش بینی های بلندمدت از بادهای شمال غربی و نیز میزان بارش، می تواند در پیش بینی بلندمدت طوفان های گردوغبار مفید باشد.

Keywords:

باد , پیش بینی , خشکسالی , روند , عراق