مهران شهرباف - دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین،دانشکده مهندسی صنایع ومکانیک،قزوین،ایران؛
سروش آوخ دارستانی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین،دانشکده مهندسی صنایع ومکانیک،قزوین،ایران؛

طی چند دهه گذشته مفاهیم زنجیره تأمین در شرکت های تولیدی شکل گرفته است. این مفهوم تمامی فرآیندها و طرف های دخیل در تولیدمحصول از تهیه مواد اولیه تا تحویل به مشتری را دربر می گیرد. آنچه که مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است، سرنوشت محصولات و کالاهایصنعتی نزد مشتریان است. این مسیر از ابتدای تحویل وبا شروع گارانتی خدما پشتیبانی پس از فروش تا استفاده مجددپس از مستعمل شدن در پایان چرخه عمر محصول راشامل میشود. کلیه فرآیندهای در جهت معکوس از مبدأ مشتری به مقصد تولید کننده، لجستیک معکوس را شکل می دهد.هدف اولیه از طرح موضوع، استفاده دوباره از کاتهای معیوب ویامستعمل بافرآیند بازیابی است، بدرای جلدوگیری از اتلاف بیدتر منابع، کاهش آلودگی های محیط زیست و حصول سودآوری که در کنار ملاحظا ت اجتماعی و تجاری دیگرمطرح است.نحوه جمع آوری، بررسی و بازیابی در شبکه لجستیک معکوس مطرح شده که پس از تعاریف، مرور پیشینه به ارائه مدل پرداخته وسپس نحوه اجرا ونتایج حاصله برای رضایت مشتریان وسودآوری صنعت تبیین میگردد

لجستیک معکوس، زنجیره تأمین یکحارچه، زنجیره تأمین حلقه بسته، زنجیره تأمین سبز، مکانیابی تسهیلات در لجستیک معکوس