منصور پاره کار - عضو هیئت علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
عبدالمحمد غفوری روزبهانی - عضو هیئت علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
مریم برمکی - دکتری خاکشناسی، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
شادمان ویسی - دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، دانشگاه شهید چمران اهواز

ارزیابی سامانه های زهکشی علاوه بر حصول اطمینان از عملکرد مناسب زهکشها، از نظر کارکرد مناسب در کنترل سطح آب وشوری خاک، به دلیل اهمیت مسائل زیست محیطی اهمیت خاصی دارد. این پژوهش در استان خوزستان در سه منطقه حمیدیه،خرمشهر و شوشتر به انجام رسید که با توجه به فواصل و طول های زهکشی اجرا شده در هر مزرعه، پنج لترال مجاور هم در هرمنطقه انتخاب شد. چاهک های مشاهده ای بر روی لوله زهکش و در فواصل 0/5 ، 1/5 و 5 متری از لترال در حد وسط بین دو خط زهکش در سه ردیف نصب شد. از شاخص عمق نسبی آب زیرزمینی برای ارزیابی عملکرد زهکش ها و از شاخص نمک خروجیدر کنترل نمک استفاده شد. عملکرد سیستم در کنترل سطح ایستابی در خرمشهر در فواصل یک چهارم و یک دوم از لترال خوبارزیابی شده ولی برای فاصله سه چهارم از لترال ضعیف میباشد. در مزرعه آزمایشی داریون و حمیدیه، عملکرد سیستم در کنترلسطح ایستابی در فواصل یک چهارم، یک دوم و سه چهارم طول لترال از کلکتور خوب ارزیابی شد. شاخص نمک خروجی برایمناطق یاد شده کمتر از صفر بدست آمده که نشاندهنده عملکرد مناسب زهکشها در خارج کردن نمک از پروفیل خاک منطقهریشه می باشد.

ارزیابی، زهکشی زیرزمینی، نمک خروجی