کبری نامداریان - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز
عبدعلی ناصری - استاد دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز
زهرا ایزدپناه - استادیار گروه آبیاری و زهکشی دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید شهید چمران اهواز
عباس ملکی - استاد یار دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان

تبخیر و تعرق یکی از مباحث مهم کشاورزی است . تبخیر و تعرق بطور مستقیم تولید را تحت تأثیر قرار می دهد . امروزه تخمیندقیق این عامل علاوه بر مطالعات بیلان آبی ، مدیریت و طراحی سیستم های آبیاری و تعیین نیاز آبی گیاهان از سوی محققانمورد توجه قرار گرفته است . در این مطالعه ، تبخیر و تعرق گیاه نخود در قالب طرحی یکساله ، به دو روش مستقیم (لایسیمتر) وغیر مستقیم (فائو) در منطقه خرم آباد در استان لرستان مورد بررسی قرار گرفت . میزان واقعی تبخیر و تعرق گیاه نخود با استفادهاز چهار لایسیمتر و میزان تبخیر و تعرق پتانسیل نیز با استفاده از چهار لایسیمتر به صورت جداگانه بدست آمد . همچنین از آمار هواشناسی روزانه ایستگاه سینوپتیک خرم آباد میزان تبخیر و تعرق گیاه نخود از روش فائو پنمن مانتیث و تشتک تبخیر کلاس A آمریکایی محاسبه و سپس مقادیر بدست آمده با هم مقایسه شد . ضرایب اصلاحی تشت تبخیر از معادله های پژوهشگران مختلفی مانند کونیکا ، آلن پروت ، اشنایدر ، اشنایدر اصلاح شده ، اورنگ و فائو محاسبه شد . با بررسی نتایج لایسیمتری ، تبخیر و تعرق گیاه نخود 438/04 438 میلی متر بدست آمد . نتایج نشان می دهد ، استفاده از روش فائو پنمن مانتیث در محاسبه ی تبخیر و تعرق گیاه مرجع و اعمال ضریب گیاهی تبخیر و تعرق گیاه نخود در این منطقه ارجح تر از روش تشت است و با خطای نسبی 0/16 برآورد کمتری به مقادیر اندازه گیری لایسیمتری دارد . بر اساس نتایج بدست آمده روش فائو و پس از آن روش کونیکا برای تعیین ضریب تشتک توصیه می شود . همچنین استفاده از تشتک تبخیر در برآورد تبخیر و تعرق گیاه مرجع منطقه مورد مطالعه ، مناسب است. مقادیر برآوردی با تشتک تبخیر نسبت به مقادیر واقعی به طور میانگین 0/3 کمتر است.

نخود ، فائو پنمن مانتیث ، ضریب فائو ، ضریب گیاهی ، لایسیمتر