تاثیر آبیاری با پساب صنعتی بر روی میزان جذب عناصر سنگین در قزوین

افزایش جمعیت در کنار گسترش فعالیت های کشاورزی و صنعتی، لزوم تامین نیاز آبی آن ها را هر چهبیشتر نمایان می کند. از این رو استفاده از آب های بازیافتی، اعم از زه آب سطحی و زیرزمینی اراضی زراعی وپساب حاصل از تصفیه فاصلاب های شهری و صنعتی در کشاورزی مناطق خشک و نیمه خشک و در مناطقیکه با کمبود آب آبیاری مواجه می باشند از اهمیت خاصی برخوردار است. فاضلاب منبع بسیار غنی از عناصرپ رمصرف و کم مصرف مورد نیاز گیاه است. از طرفی فاضلاب ها حاوی فلزات سنگین است که می تواند باآبیاری وارد اراضی کشاورزی شده و سالیان طولانی در خاک حضور داشته باشد. این عناصر فلزی با وزناتمی زیاد هستند که برخی از آن ها در مقدار ناچیز برای موجودات زنده ضروری و افزایش آن ها باعث سمیتدر گیاه، دام و انسان می شوند. وجود آن ها در خاک باعث جذب توسط گیاهان و ورود به زنجیره غذایی انسانو دام می گردد. به همین دلیل در این تحقیق با نمونه برداری و تجزیه گیاهان آبیاری شده با پساب تصفیهشده شهر صنعتی البرز در جنوب قزوین، میزان جذب سه عنصر سنگین مس، روی و سرب اندازه گیری شد وتجمع آن ها در ریشه، ساقه، برگ و میوه بررسی گردید. چهار گیاه گوجه فرنگی، بادنجان، فلفل و ذرت موردبررسی قرار گرفت. نتایج آزمایشگاه نشان داد بیشترین میزان مس تجمع یافته برای گیاه گوجه فرنگی دربرگ با 21/09 ppm، برای بادنجان در برگ با 11/13 ppm، برای فلفل در ریشه با 40/65 ppm و برای ذرت نیز در ریشه با 27/51 ppm بود. از بین مقادیر یاد شده ریشه فلفل بیشترین میزان تجمع مس را داشته است. نتایج آزمایشگاه برای اندازه گیری سرب نشان داد برای گیاه گوجه فرنگی بیشترین تجمع در برگ با 320 ppb، برای بادنجان در برگ با 2450 ppb، برای فلفل در ریشه با 10400ppb و برای ذرت در برگ با 27450 ppb بوده است که با توجه به مقادیر یاد شده، برگ ذرت بیشترین میزان تجمع سرب را داشته است. همچنین نتایج آزمایشگاه برای عنصر روی نشان داد، بیشترین میزان تجمع آن برای گیاه گوجه فرنگی در ساقه با 53/9 ppm، برای گیاه بادنجان در ساقه با 37/1 ppm، برای فلفل در برگ با 44/55 ppm و برای ذرت در تاسل با 79/75 ppm بوده است که از بین مقادیر بیان شده بیشترین تجمع روی، در تاسل ذرت بوده است.

Keywords:

استفاده از پساب , پساب شهر صنعتی , پساب تصفیه شده , , تجمع عناصر سنگین , قزوین