مرتضی فرامرز - کارشناسی رشته معماری (عضو باشگاه پژوهشگران جوان)

جهانی شدن ازجمله مفاهیم کلیدی است که درحوزه‌های سیاست، فرهنگ و اقتصاد دردهه‌های اخیر مورد توجه ویژه اندیشمندان و سیاستگذاران بوده است، به طوری که این مفهوم رامی توان یکی از متداول ترین و پر استفاده ترین مفاهیم علوم انسانی دانست که با گذشت زمان افق‌های جدیدی ازآن آشکارمی‌شود.واترز«جهانی شدن»را فرآیندی اجتماعی می داند که در آن قید و بندهای جغرافیایی که بر روابط اجتماعی و فرهنگی سایه افکنده است از بین می‌رود و مردم به طور فزاینده از این قید و بندهاآگاهی می یابند (1379،ص11)رابرتسون جهانی شدن را مفهومی می داند که هم به تراکم جهان و هم به تشدید آگاهی درباره جهان به عنوان یک کل منبع شده است، او به وابستگی متقابل و واقعی جهان و هم آگاهی یکپارچگی جهان اشاره می کند ( 1385،ص35 )شولت دربررسی جامع خود در یک جمع بندی مفهوم جهانی شدن را در پنج طبقه گروه بندی کرده است ( شولت1386،ص 8-6)1- جهانی شدن به مثابه بین المللی شدن: در این دیدگاه واژه«جهانی» برای توصیف روابط برون مرزی میان کشورها به کار می‌رود. اصطلاح جهانی شدن مشخص کننده توسعه مبادلات بین المللی و وابستگی متقابل جوامع و کشورها به یکدیگر است.2- جهانی شدن به مثابه فرآیند آزاد سازی: در اینجا جهانی شدن به فرآیند برداشته شدن محدودیت هایی اطلاق می شود که دولت ها در فعالیت میان کشورها برقرارمی کنند و هدف آن خلق اقتصاد جهانی «آزاد» و بدون مرز است.3- جهانی شدن به مثابه جهان گستری : براساس این تعریف جهانی شدن روندی است که در قالب آن روابط توسعه می یابد. ابزار توسعه، رسانه ها و وسایل ارتباط جمعی است.4- جهانی شدن به مثابه نوسازی یا غربی کردن به ویژه با رویکرد آمریکایی شدن: در این رویکرد جهانی شدن نوعی پویایی است که از طریق آن ساختارهای اجتماعی نوگرایی شامل سرمایه داری، عقل گرایی، صنعت گرایی، دیوان سالاری و ... در سراسر دنیا گسترش می یابد و نتیجه طبیعی این روند نابودی فرهنگ های پیشین و خود مختار محلی خواهد بود.5- جهانی شدن به مثابه قلمرو زدایی: در این رویکرد مرزهای جغرافیایی با گسترش فرآیند فرا منطقه ای به هم می ریزد جهانی شدن شامل تجدید بنای شکل بندی جغرافیایی است.

فرهنگ و اقتصاد، فرهنگ، جهانی شدن، سیاستگذاران، فرهنگ های پیشین