دین محمد ایمانی - استادیار دانشگاه علم و صنعت ایران
الهام منصوری - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علم و فناوری مازندران

جهانی‌سازی، افزایش مقررات و درخواست مشتریان در خصوص رعایت مسائل زیست محیطی، رشد سریع فن‌آوری‌ها و کاهش دوره عمر محصولات، سازمان‌ها را وادار به بررسی اقدامات لازم جهت به کارگیری و مدیریت زنجیره تأمین سبز در راستای بهبود عملکرد زیست محیطی و اقتصادی کرده است. محصولات صنعتی پس از مرجع و یا اسقاط بایستی به نحو مطلوبی توسط سطوح مختلف سازندگان بازیابی گردند و از انباشت آن‌ها در محیط زیست جلوگیری به عمل آید. با توجه به مسائل زیست محیطی، زنجیره تأمینی با حلقه‌ی بسته مدنظر است که با هدف کمیته کردن ضایعات از محیط زیست حفاظت کند، در این مقاله به تبیین جایگاه و نقش لجستیک معکوس به عنوان ابزاری سودمند برای صنعت سبز و بازیافت، اسقاط و بازیابی محصولات صنعتی پرداخته می‌شود و جریان معکوس جامع به عنوان رویکردی مدیریتی و فنی برای لجستیک به نحوی پیشنهاد می‌شود که از طریق آن بهینه کردن کاهش اتلاف‌ها باید به زنجیره معرفی شده و الگوی استافده از محصولات بازگشتی و اسقاطی از طریق تعمیر، استفاده دوبارهع تولید دوباره و بازیافت، معرفی می‌گردد.

مسائل زیست محیطی، مدیریت زنجیره تأمین سبز، لجستیک معکوس جامع، بازیابی