عاطفه امیدخواه خرشتمی - کارشناس ارشد بازسازی پس از سانحه از دانشگاه شهید بهشتی تهران

رخداد سوانح با مقیاس های کلان باعث گرد هم آمدن نهادها و سازمان های مختلف و تولید حجم انبوهی از داده ها و اطلاعات ناهمگون می شود که باید توسط این سازمان ها مدیریت شود. هنگامی که نهادها و سازمان های مختلف در حدود وظایف و مسئولیت های خود در حال پیگیری نیازهای قربانیان و واکنش به سانحه هستند، فقدان راهکارهای موثر تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات (ICT) می تواند منجر به عدم هماهنگی و بروز آشفتگی در میان آنان گردد. رخداد این امر می تواند منجر به تأخیر یا عدم کارآمدی اقدامات، هدر رفت منابع، توزیع نامتوازن کمک هاو عدم شفافیت شود. به همین دلیل راهکارهای تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات برای مدیریت سوانح می توانند میزان بهره وری و اثربخشی اقدامات را ارتقا دهند. برنامه Sahana نمونه ای از این راهکارها و یک نرم افزار رایگان منبع باز (FOSS) است که با هدف مدیریت جامع اطلاعات در عملیات امداد، بازتوانی و ساماندهی طراحی شده است. در مقاله ی حاضر ضمن نشان دادن تطبیق میان ایجاد و توسعه یک سامانه رایگان منبع باز و اقدامات بشردوستانه، به معرفی ساختار این نرم افراز و کاربردهای متنوع آن در اقدامات مدیریت بحران سوانح کلان پرداخته می شود. همچنین با معرفی چند نمونه موردی استفاده از Sahana در سوانح مختلفی چون زلزله سال 2005 پاکستان و زمین لغزش سال 2006 فیلیپین کاربرد این برنامه در عمل نیز توضیح داده خواهد شد. از آنجا که پیشرفت این نرم افزار به صورت عمده در قاره ی آسیا و درکشورهای در حال توسعه با میزان بالای رخداد سالیانه سوانح طبیعی انجام گرفته است، آشنایی و کاربرد آن در کشورمان می تواند فواید متعددی در مدیریت بحران و هماهنگ سازی اطلاعات داشته باشد.

سوانح مقیاس کلان، سامانه Sahana، هماهنگ سازی اطلاعات