مشارکت مردمی، راهکار تاب آوری جوامع محلی راهکارهای جلب مشارکت شهروندان براساس تجربیات طرح مدیریت محله در شهر تهران

تهران شهری است که به دلیل وجود گسل های متعدد، بطور مستقیم در معرض خطر زمین لرزه قرار دارد. پس از تهیه گزارش پروژه‌ی«ریزپهنه‌بندی لرزه‌ای گستره‌ی شهر تهران بزرگ» در سال 79 و تهیه‌ی اولین مدلهای تحلیلیاز خسارات محتمل رویداد زمین لرزه در شهر تهران، شهرداری تهران اقدامات خود به منظور کاهش خطر زمین لرزه را در سطوح مختلف آغاز نمود.از سال های ابتدایی دهه 80 تاکنون اقدامات متعددی در حوزه های سیاستگذاری، مدیریت و اجرا، نظارت و آموزش به منظورایمن سازی، کاهش خطر و کاهش پیامدهای پس از وقوع زمین لرزه در این شهر صورت گرفته است.از جمله اقدامات پیشگیرانه در حوزه جلب مشارکت شهروندان، اجرای طرح مدیریت محلات بوده است. این طرح فرآیندی قانونی و مورد پذیرش مدیریت شهر تهرانمی‌باشد که در جهت کاهش تصدی گری، گسترش و نهادینه کردن مشارکت آگاهانه و اثربخش مردمی از طریق واگذاری فضاها و فعالیتهای فرهنگی، هنری، ورزشی و اجتماعی در سطح 374 محله شهر تهران از سال 89 آغاز شده است.در ساختار این طرح یک کارگروه تخصصی-‌ مردمی با عنوان مدیریت بحران و ایمنی و دو خانه باعنوان دوام و ایمنی به منظور پیاده سازی سیاست‌های آموزشی و جلب مشارکت شهروندان در موضوع کاهش خطرپذیری سوانح طراحی و اجرا گردیده است.تجربه‌یمشارکت و فعالیت شهروندان در قالب طرح مدیریت محله و انجامفعالیت های آموزشی و اجرایی در زمینه‌ی مدیریت شرایط اضطراری موضوعی جدید می‌باشد. در این مقاله اقدامات، درسهای آموخته شده و راه‌کارهای پیشنهادی در زمینه اصلاح سیاست‌ها و روش‌های جلب مشارکت شهروندان در محلات شهر تهران بررسی شده‌است. گردآوری اطلاعات موردنیاز در این پژوهش به شیوه مطالعه میدانیدر محله‌ی داودیه (ناحیه4 شهرداری منطقه 3 تهران)، و نیز بابررسی اقدامات صورت گرفته و تجربیات کسب شده از طریق تکمیل پرسشنامه، مطالعه مستندات مرتبط وانجام مصاحبه گروهی بوده است. مقاله حاضر به آسیب شناسی اقدام‌ها، سیاست‌ها و روش‌های جلب و حفظ مشارکت پرداخته، و همچنینراهکارهای موثرتریبه منظور اثربخشی اقدامات و جلب مشارکت بیشتر شهروندان در برنامه های آموزشی و پیشگیری از بروز حوادث بخصوص رویداد زمین لرزه احتمالی در شهر تهران را ارائه می‌نماید. با بهره گیری و توجه به پیشنهادهای ارائه شده در این مقاله می‌توان امیدوار بود که با اصلاح سیاست‌ها و روش‌های جلب مشارکت شهروندان و اجرای اقدامات آموزشی و توانمندسازی با رویکرد افزایش سطح تاب آوری شهروندان و محلات، در زمان وقوع حوادث و بخصوص زمین لرزه، شاهد میزان کمتری از خسارت انسانی و پیامدهای پس از آن در شهر تهران باشیم.

Keywords:

مشارکت مردمی , جوامع محلی , طرح مدیریت محله , توانمندسازی , تاب آوری