طراحی و راه اندازی الگوی بومی سامانه مدیریت و فرماندهی سوانح بیمارستان

سانحه خیزی کشور در برابر انواع سوانح و بلایا که مرتبه دهم در دنیا و پنجم در آسیا را به آن اختصاص داده است، از یک سو و عدم آمادگی کافی سامانه های پاسخ اضطراری، خصوصاً مراکزدرمانی ازسوی دیگر موجب نگرانی متولیان امر در سطوح مختلف بخش سلامت کشور گردیده است. بخشی از این ناکامی به ویژگی های ذاتی مدل(HICS)برمی گردد که بشکل واقعی و کاربردی با استانداردهای جامعه سلامت ما منطبق نمی باشد.این مطالعه توصیفی-کاربردی، براساس مطالعه متون علمی مرتبط، بررسی وضعیت سامانه فرماندهی سوانح برخی بیمارستان ها از طریق پرسشنامه، مشاوره، هم اندیشی و آزمون بوده است.ماه ها تلاش مستمر در بیمارستانهای بزرگ کشور، منجر به تولد الگویی نسبتاً استاندارد (متناسب با شرایط، نیازها، فرهنگ وقابلیت ها) گردید که HIMACS نام گرفت.در این مدل، بخش میدانی با حداکثر اختیارات عملیاتی زیر چتر و حمایت بخش مدیریتی و پشتیبانی قرار دارد تا فقط بر عملیات پاسخ به سانحه تمرکز نماید. مهمترین ویژگی HIMACS در مقایسه با HICS،بخش ستادی کاملاً متمایز و تقویت شده آن است. ستاد بحران در شرایط اضطراری در واقع همان سامانه مدیریت بحران بیمارستان است که از قبل برای آمادگی و رویارویی با سوانح و بلایا، براساس سناریوهای وقوع مخاطرات محتمل (Hazards Probable ) یا همان ریسک ها ( Risks )، برنامه های پاسخ به بحران Disaster Response Plan (DRP) یا برنامه عملیات اضطراری Emergency Operations Plan (EOP) تهیه نموده و متناسب با این برنامه ها سازماندهی نموده و تجهیزات و امکانات و زیرساخت های لازم را فراهم آورده و نهایتاً برای تصحیح و تکمیل فرایندهای فوق الذکر به تمرین و اجرای مانورهای واقعی و هدفمند ( و نه نمایشی ) می پردازد تا در روز واقعه، سامانه ستادی و میدانی با حداکثر هماهنگی و آمادگی در ارتباط با یکدیگر قرار گرفته و پاسخ مناسب و مؤثری را به شرایط اضطراری ترتیب دهند. در واقع سامانه ستادی، سامانه میدانی را زنده و پویا و توانمند نگه می دارد. این الگو دارای قابلیت انطباق با شرایط متفاوت در بیمارستان های مختلف کشور را دارا می باشد و در مراکز درمانی مختلفی همچون بیمارستان بزرگ نفت اهواز پیاده سازی گردیده است.