سجاد بهربر - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
کامران سپانلو - سازمان انرژی اتمی ایران
سیما رستایش - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

بحران در صنایع هسته ای، وضعیتی است بالقوه که پیامد آن اختلال شدید در نظم و تعادل سیستم ها و ایجاد آثار سوء گسترده مالی، انسانی و زیست محیطی در محل و محیط پیرامون است. عامل عمده بروز حوادث و پیامد های ناگوار در این صنعت ناشی از خطای انسانی برآورد شده است. اگرچهسیستم های کامپیوتری از منطق متکی بر قوانین ساده تا تشخیص الگوها، که قدرت پردازشی و داده‌های بیشتری را مورد استفاده قرار می‌دهند، پیشرفت کرده است، امابا این حال انسان ها به دلیل برخی ویژگی ها همچون نوآوری، قابلیت انعطاف، تطبیق پذیری سریع و از همه مهمتر بحث یادگیری، در این سیستم ها نگه داشته شده اند. در این مقاله سعی شده تا با تکنیک تشخیص و کاهش خطای انسانی با روش تجزیه و تحلیل وظایف شغلی در سه وظیفه بازرسی، تعمیرات و اپراتوری راکتور و تاثیر آنها در قابلیت اطمینان اجزاء موثر و نیز به طور ویژه عملکرد اپراتوری راکتور در شرایط بحرانی، احتمال خطای انسانی محاسبه شود.سپس با به کارگیری روش ارزیابی تاثیر یادگیری در کاهش میزان احتمال خطای انسانی و به طبع آن کاهش احتمال بروز حوادث در جهتمهندسی فرآیندهای اجرایی منطبق بر وظایف ماموریتی موجود درراکتور تهران پرداخته شده است.در نهایت نشان داده می شود که با بکارگیری مدیریت ریسک انسانی در چهار حادثه محتمل در راکتور با تاثیر دادن یادگیری و تجربه پذیری در موقعیت های به وجود آورنده خطا، می توان تا حد قابل توجهی احتمال بروز حوادث را کاهش داد.

ریسک، بحران، حادثه، یادگیری، خطای انسانی