مجتبی احدی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
بهزاد حاجی زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اردبیل، وکیل دادگستری
مونا رستمی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات بوشهر، وکیل پایه یک دادگستری

حق استفاده از محیط زیست سالم، از حقوق بنیادین افراد محسوب می شود و نگهداری از آن تکلیف همگانی است و محیط زیست به عنوان میراث مشترک بشریت همواره نیازمند حفاظت و حمایت از طرق مختلف بوده است. با وجود این، حقوق مسئولیت مدنی نسبت به ادای چنینی تکلیفی بیگانه نیست. آلودگی آب در سطح داخلی، ملی و بین المللی، آثار زیانباری بر محیط زیست انسانی و طبیعی بر جای می گذارند. در قرن بیستم پیشرفت های عرصه های مختلفی همچون تکنولوژی، صنعت، حمل و نقل و ... باعث تعرض روزافزون به این حیطه وسیع و در عین حال حساس شده است. هر چند نظام های گوناگون مسئولیت مدنی موجود، راهکارهایی در جبران خسارت مقرر می نمودند، اما شرایط ویژه این مورد سبب گردیده در دهه های پایانی قرن بیستم نظام های عمده حقوقی در صدد ایجاد تغییراتی برای حمایت گسترده تر از محیط زیست برآیند. در این راستا علاوه بر حقوق خصوصی، حقوق عمومی و بین الملل نیز در این زمینه فعال بوده است. هدف اصلی در این مقاله ارائه و طراحی دستورالعمل، پیشگیری و جبران خسارت های زیست محیطی با رعایت «اصل آلوده کننده باید خسارت بپردازد» است. و سعی داریم با مد نظر قرار دادن قسمتی از این حیطه گسترده یعنی اکوسیستم آب، به تحولات مبنایی مسئولیت و چبران خسارت در حقوق داخلی پرداخته و پس از توجه به قوانین کشورمان، تلاش های حقوق عمومی را نیز مورد توجه قرار دهیم.

آلودگی آب، مسئولیت مدنی، خسارت زیست محیطی، مسئولیت کشورها در حفاظت محیط زیست