مریم محمدی روزبهانی - عضو هیئت علمی گروه محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان، اهواز، ایران
ندا اورک - عضو هیئت علمی گروه محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان، اهواز، ایران
ابراهیم رجب زاده قطرمی - عضو هیئت علمی گروه منابع طبیعی، دانشکده منابع طبیعی دریا، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر
مریم حسینی - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه محیط زیست، زیستگاه و تنوع زیستی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

فرآیند نفت، از اکتشاف، استخراج، انتقال، پالایش و مصرف آن همراه با تولید آلودگی های زیست محیطی همراه است. این آلودگیها منجربه بروز مخاطرات جدی در طبیعت و زیستمندان می شوند. خاک یکی از عناصر اصلی طبیعت و از محیط های پذیرنده آلودگی های نفتی محسوب می شود و باکتری ها از مهمترین اجزاء تشکیل دهنده میکروارگانیسم های خاک هستند که از نظر تعداد، فراوان ترین جامعه میکروبی آن می باشند و به علت تأثیر بر چرخه های کربن، نیتروزن و سایر تغییر و تبدیل ها و ارتباطی که با گیاهان عالی دارند، از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشند. تعداد باکتری ها در خاک بسیار زیاد و به حدود نصف کل ریزجانداران خاک می رسد. در این پژوهش، خاک های محدوده تلمبه خانه انتقال نفت شهید چمران در شمال غربی شهرستان اهواز در استان خ وزستان به منظور اثرات آلایندگی نفت بر جامعه باکتریایی وقارچی خاک انجام گردید. در این مطالعه تعداد 4 ایستگاه در مناطق مختلف تأسیسات تلمبه خانه نفت برای نمونه های آلوده، یک ایستگاه در فاصله 2 کیلومتری برای خاک غیر زراعی و نمونه ای از خاک زراعی در فاصله 5 کیلومتری برای مقایسه تعیین گردید. نمونه برداری در دو فصل تابستان و پائیز 1392 در هر فصل یک بار از خاک محل نمونه برداری از سطح تا عمق 20 سانتی متری با رعایت شرایط استریل برداشت گردید. برای شمارش تعداد کل باکتری ها و قارچ ها در شرایط استریل پس از همگن کردن نمونه های خاک از میزان یک گرم خاک نمونه رقت های یک به ده میلی لیتر در سرم فیزیولوژی تهیه و به ترتیب روی محیط کشت نوترینت آگار برای باکتری وسابرودگستروز آگار برای قارچ تهیه و در انکوباتور با دمای 25 درجه سانتی گراد نگهداری شدند. شمارش تعداد کلنی باکتری ها و قارچ ها پس از زمان های 24، 48 و 72 ساعت از زمان کشت انجام شد. در کل 6 گونه باکتری از 3 جنس و 3 خانواده جداسازی و شناسایی گردید. نتایج نشان داد در نمونه های خاک آلوده تعداد کلنی های باکتری با نمونه خاک های زراعی دارای اختلاف معنی دار می باشند. بطوریکه در ایستگاه یک هیچ باکتری جدا نشد. بیشترین رشد و جداسازی باکتری در فصل پائیز نسبت به تابستان و بیشترین جنس باکتری جداسازی شده مربوط به جنس سدوموناس بود. در خصوص جداسازی قارچها تعداد 4 جنس از 3 رده قارچی جداسازی و شناسایی گردید. بیشترین جنس های جداسازی شده قارچها در ایستگاه های آلوده بوده بطوریکه از نمونه خاک زراعی هی قارچی جداسازی نگردید. جنس های قارچی شامل آسپرژیلوس، موکور،مخمر کاندیدا و استرپتومایسس جداسازی گردیدند. بیشترین تعداد جنس مربوط به ایستگاه 1 با جداسازی مخمر و وجود اختلاف معنی داری با سایر ایستگاه ها ثبت گردید.

جداسازی باکتری، جداسازی قارچی، تأسیسات نفتی، جوامع میکروبی، آلودگی نفتی