افشین صادقی راد - دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری دانشگاه تهران
مریم حج فروش - دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری دانشگاه تهران
حسن خسروی - استادیار دانشگاه تهران
سیروس شیراوند - دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری دانشگاه صنعتی اصفهان

کنترل شدت چرای دام می تواند به مدیر مرتع برای جلوگیری از تخریب مرتع خصوصاً جلوگیری از تخریب خصوصیات خاک کمک مؤثری بکند. بنابراین آگهای از تیمارهای مختلف چرایی و تأثیر هر کدام از انها بر خصوصیات خاک امری ضوری می باشد. در این پژوهش سه منطقه با شدت چرای سبک، سنگین و متوسط انتخاب شد سپس در هر کدام از مناطق از منطقه مرجع نمونه برداری به روش تصادفی سیستماتیک به عمل آمد. در هر منطقه ده پروفیل به عمق 30-0 سانتی متر حفر و خاک به مقدار لازم برداشت گردید و با توجه به روش های مورد نظر برخی از خصوصیات فیزیکی خاک از جمله وزن مخصوص ظاهری خاک، ثبات خاکدانه و درصد تخلخل تعیین شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که در تیمارهای چرایی مختلف ویژگی های فیزیکی خاک از جمله وزن مخصوص ظاهری خاک و ثبات خاکدانه در سطح پنج درصد با هم اختلاف معنی دار دارند. همچنین میزان تخلخل خاک در سه منطقه با هم اختلاف داشتند اما این اختلاف در منطقه ی با شدت چرای سبک و متوسط معنی دار نبود، بنابراین با افزایش شدت چرا وزن مخصوص ظاهری خاک افزایش یافته ا ست. بیشترین ثبات خاکدانه نیز مربوط به منطقه ی با شدت چرای سبک و منطقه با شدت چرای سنگین کمترین ثبات خاکدانه را داشته است. همچنین بیشترین میزان تخلخل مربوط به منطقه ی با شدت چرای سبک بود. این امر ناشی از کمبود مواد آلی خاک می باشد زیرا در منطقه ی با شدت چرای سبک پوشش گیاهی زیاد و تعداد کم دام در واحد سطح باعث شده که پایداری خاک زیاد شده در نتیجه به ثبات خاکدانه ها کمک می کند.

شدت چرا، وزن مخصوص ظاهری خاک، تخلخل خاک، ثبات خاکدانه و مراتع برف آباد