روح الله امیری فرد - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی کشاورزی، علوم دامی دانشگاه صنعتی اصفهان
مصطفی شمسی - دانش آموخته کارشناسی مهندسی کشاورزی، علوم دامی دانشگاه یاسوج
قاسم حسینی - کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد
ضرغام عزیزی - کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد

عصاره های گیاهی و ترکیبات فعال آنها، طیف گسترده ای از فعالیت ها را دارند که شامل ممانعت از رشد میکروب های بیماری زا، خواص ضد التهابی و ضد اسهال و تأثیر بر سیستم های مختلف بدن همانند سیستم غدد درون ریز و سیستم ایمنی بدن می باشد. ایرانیان از دیرباز و حتی پیش از دیگران در زمینه گیاهان دارویی و کاربرد درمانی آنها از دانش پیشرفته ای برخوردار بوده اند. نمونه بارز آن، کتاب باستانی اوستاست. گیاهان داروئی مکمل های مناسبی برای استفده در جیره طیور می باشند، زیرا خواص مفید متعددی داشته و فاقد اثرات ثمی می باشند. اثرات اصلی گیاهان دارویی، ناشی از عصاره های موجود در آنها است که عمده ترین آنها، ترپن ها و فنیل پروپن ها می باشند. عصاره های گیاهی دارای اثرات بیولوژیکی فراوانی بوده و ترکیبات فعال آنها، دارای خواص آنتی اکسیدانی، کاهنده چربی و کلسترول و همچنی اثرات ضد میکروبی قوی می باشند. بومادران گیاهی است علفی، چندساله، سا ریزوم خزنده و منشعب و برگهای دندانه دارد. ساقه ساده و گل دار، گل آذین کلاپرک و از تعداد زیادی گل های کوچک تشکیل شده، که توسط حلقه ای از براکته ها محصور گردیده اند. زمان گل دهی نیز بین ماههای خرداد تا شهریور است. موطن اصلی این گیاه در نیم کره شمالی، مخصوصاً در نواحی کوهستانی اروپایی ذکر شده است. در ایران، در نواحی مختلف کوهستانی به خصوص اطراف دماوند، دشت جبل البرز، شمال اوشان، ارومیه و تبریز تا ارتفاع 2100 متری می روید. نوع خودروی آن در کنار مزارع شخم خورده، جاده ها، مراتع، چراگاه ها، شیب های کوسهتانی، و در محل های خشک و آفتاب گیر هم رویش دارد. گیاه بومادران در مرحله گل دهی بیشترین مقدار ماده دارویی را دارد. بنابراین زمان برداشت گل ها، ساقه ها و برگ ها در هنگام گل دهی گیاه است.

بومادران، آنتی اکسیدان، گیاهان دارویی، عصاره ی گیاهی، روغن های ضروری