سمیه امانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مرتع داری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه کردستان
حامد جنیدی - استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه کردستان
پرویز کرمی - استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه کردستان

با توجه به اهمیت و لزوم شناخت خصوصیات شیمیایی خاک در اداره مناسب و صحیح اکوسیستم های مرتعی تحقیقی در منطقه حفاظت شده بیجار استان کردستان به منظور بررسی اثر شدت های مختلف چرای دام بر مؤلفه ازت کل خاک در سه منطقه حفاظت شده (قرق)، چرای متوسط و چرای سنگین صورت گرفت. نمونه برداری از مناطق با غالبیت گونه های فستوکا آوینا برموس تومنتلوس و تنوعی از شدت های چرایی انجام شد. نمونه گیری در دو عمق خاک 25-0 و 50-25 سانتیمتری صورت گرفت. آزمایش میزان ازت کل خاک با روش کجلدال انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS، مقایسه داده ها در سه تیمار از طریق آزمون تجزیه واریانس یک طرفه و میانگین صفات مورد بررسی با آزمون دانکن مقایسه شدند. نتایج حاکی از آن است که با اعمال شدت چرای دام میزان ازت ک ل خاک در منطقه قرق و خارج از قرق (چرای متوسط و چرای شدید) در سطح 1% با هم اختلاف معنی دار داشته اند. به طور کلی مقدار نیتروژن در منطقه چرا نشده و چرای سبک اختلاف معنی داری با هم نداشتند (0/44، 0/41 درصد) و در عین حال با منطقه چرای شدید (0/21 درصد) اختلاف معنی دار نشان داده اند. در واقع چرای شدید اکهش چشمگیری بر میزان نیتروژن خاک داشته است. ه مچنین اعمال تیمارهای مختلف چرای دام بر مقدار نیتروژن در افق اول بیش از افق دوم می باشد.

شدت چرای دام، خصوصیت شیمیایی خاک، ازت کل خاک، مرتع، بیجار کردستان