جعفر نیکبخت - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه زنجان
فاطمه پشمی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه زنجان

تغییرات آب و هوا یا اقلیم از پیچیده ترین مشکلاتی است که بر در زمان حاضر یا آینده با آن مواجه خواهد بود. مقادیر تبخیر- تعرق که پایه اساس طراحی ظرفیت سیستم های آبیاری، برنامه ریزی آبیاری و مطالعات هیدرولوژیکی می باشد، به دلیل تغییرات آب و هوایی دچار تغییر شده است. در این تحقیق، روند تغییرات ماهانه و سالانه تبخیر- تعرق گیاه مرجع (ET0) با چهار روش فائو- پنمن- مانتیث، ایرماک، پرستلی، تیلور و هارگریوز- سامانی در ایستگاه سینوپتیک ارومیه طی سالهای 1974 تا 2009 با استفاده از آزمون های من- کندال، تخمین گر شیب ثیل- سن و من- کندال رتبه ای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که در 5 ماه زمستان و اول بهار (ژانویه، فوریه، مارس، آوریل و می) روند تغییرات ET0 در هر چهار روش مورد مطالعه افزایش بود. در مقیاس سالانه بیشترین شیب افزایشی در مقادیر روش فائو- پنمن- مانتیث (4/08 میلیمتر بر سال) بود. همچنین نتایج آزمون من- کندال رتبه ای حاکی از آن بود سال شروع جهش در روش پرستلی- تیلور زودتر از سایر روش ها اتفاق افتاده است.

تغییرات آب و هوایی، آزمون من- کندال، تخمین گر شیب ثیل- سن، رابطه فائو- پنمن- مانتیث، روابط ساده تبخیر- تعق گیاه مرجع