وحید مغانی بیله سوار - کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، باشگاه پژوهشگران و نخبگان، اردبیل، ایران
مریم عباسی - کارشناسی ارشد اقلیم شناسی، دانشگاه تبریز
زهرا پدرام راد - دانشجوی کارشناسی ارشد بیابان زدایی، دانشگاه سمنان
لیلا ملکی پور - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی آبخیزداری، دانشگاه ملایر

دریاچه ی ارومیه دومین دریاچه فوق شور در جهان است و به دلیل اهمیت اقلیمی، اقتصادی، اکولوژیک و زیست محیطی از نواحی جغرافیایی قابل توجه و مطرح در ایران به شمار می رود. در سالهای اخیر، کاهش قابل ملاحظه ی سطح آب، مشکلاتی را برای محیط زیست دریاچه و ساکنان آن به همراه داشته است. بروز این مشکلات، توجه و ارزیابی نوسان های سطح آب این دریاچه را در سالهای اخیر در کانون توجه محققین قرار داده است. نوسان سطح آب دریاچه ها با عوامل متعدد در ارتباط است که از جمله مهمترین آنها می توان به میزان تبخیر سطحی، ورود جریان های رودخانه ای و رواناب ها، درجه حرارت، بارندگی و عوامل انسانی اشاره نمود. در این تحقیق به عوامل تشدید کننده ی کاهش تراز دریاچه با تأکید بر میزان بارش طی دوره ی آماری (2010-1980) پرداته شده است. برای بررسی و مقایسه بارش و دمای حوضه ی آبریز دریاجه ی ارومیه طی دو دهه(2000-1980) که نسبت به دوره (2010-2000) از بحران کمتری مواجه بوده است، با استفاده از نرم افزار SPSS نرمال سازی (ران تست)، داه های دو دوره انجام گرفت و در نهایت از آزمون کروسکال- والیس برای مقایسه ی داده های میانگین بارش و دمای حوضه ی آبریز دریاچه طی سالهای 2000-1980 و 2010-2000 استفاده گردید. پس از تجزیه و تحلیل داده ها، پهنه بندی بارش در ایستگاه های منتخب حوضه ی آبریز دریاچه ی ارومیه صورت گرفت. نتایج بدست آمده حاکی از کاهش میانگین بارش سالانه، در حوضه ی آبریز دریاچهی ارومیه در طی دهه های اخیر می باشد. بر طبق تحلیل میانگین داده ها و پهنه بندی حوضه ی آبریز دریاچه ی ارومیه، نوسانات بارش در جنوب حوضه از تغییراتی کمتری نسبت به شمال حوضه دارد. در طی سالهای اخیر، درکل حوضه ی آبریز دریاچه ی ارومیه کاهش میانگین بارش مشاهده می شود.

تغییر اقلیم، بارش، دریاچه ی ارومیه، پهنه بندی، آزمون کروسکال- والیس، محیط زیست، SPSS